Ομιλία στην έκτακτη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ιδρυτών Ελληνικών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων

Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα μέλη του Συνδέσμου Ιδιωτικών Σχολείων, Κυρίες και Κύριοι,

Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση. Είναι μεγάλη τιμή να βρίσκομαι σήμερα μαζί σας.

Τα τελευταία 2 χρόνια, ο τομέας της Παιδείας βάλλεται με σφοδρότητα από μια Κυβέρνηση, η οποία παραμένει δέσμια των ιδεοληπτικών της αγκυλώσεων, σε μια εποχή που ο κόσμος αλλάζει. Σε ένα παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον που προχωρά μπροστά, η κυβερνητική πολιτική για την εκπαίδευση επιμένει να οπισθοδρομεί σε εποχές σκοτεινές, εφαρμόζοντας πρακτικές παρωχημένες.

Τι πρεσβεύει, λοιπόν, αυτή η Κυβέρνηση για την Παιδεία; Ποια πρότυπα προβάλλει; Εν τέλει, ποια αξιακά εφόδια δίνει στη νέα γενιά, τους αυριανούς ενεργούς πολίτες; Πρότυπα που επιβραβεύουν την ήσσονα προσπάθεια, που ποινικοποιούν την αριστεία -αλήστου μνήμης η έκφραση του Υπουργού Μπαλτά «η αριστεία είναι ρετσινιά»-, πρότυπα που δαιμονοποιούν την αξιολόγηση και την πρόοδο. Με λίγα λόγια, η Κυβέρνηση καλλιεργεί ένα περιχαρακωμένο εκπαιδευτικό πρότυπο που οδηγεί στον εξισωτισμό προς τα κάτω, αποθεώνει το κρατικιστικό μοντέλο κράτους και εξυπηρετεί πελατειακές λογικές.

Τα παραδείγματα πολλά. Θα αναφέρω μερικά μόνο ενδεικτικά:

• Την εν τοις πράγμασι κατάργηση των πρότυπων σχολείων. Αντί η Κυβέρνηση να ενισχύσει και να επεκτείνει αυτές τις νησίδες αριστείας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, τις κατήργησε.
• Την υποβάθμιση του ολοήμερου σχολείου, συνεπεία της οποίας επηρεάστηκαν και τα παιδιά, και οι εργαζόμενοι γονείς τους.
• Τον νόμο για την επιλογή διευθυντών, που κρίθηκε αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας, προκαλώντας ντόμινο δυσλειτουργιών στη διοίκηση των σχολείων. Ο νέος νόμος δημιουργεί νέα προβλήματα, όπως προκύπτει από την πρώτη φάση εφαρμογής του. Και μέσω του νέου πλαισίου ευνοείται η πελατειακή λογική και, κυρίως, περιορίζεται η ανεξαρτησία των διευθυντών των σχολικών μονάδων.

Αλλά και σε επίπεδο εξαγγελιών, η Κυβέρνηση δεν παύει να επιβεβαιώνει καθημερινά ότι πορεύεται χωρίς στρατηγική στόχευση, χωρίς πραγματικό ενδιαφέρον για την ποιότητα της εκπαίδευσης που θα παράσχει στα παιδιά μας, με βασικό, αν όχι μοναδικό, γνώμονα την αποκόμιση του μέγιστου πολιτικού οφέλους. Όπως για παράδειγμα, κατά την συνέντευξη τύπου προ μηνός περίπου από το Υπουργείο Παιδείας, οπότε ο Υπουργός εξήγγειλε την κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων. Πρόκειται για άλλο ένα αμιγώς ψηφοθηρικό τέχνασμα. Aν μη τι άλλο, θα αναμέναμε ότι μία τέτοιας εμβέλειας ριζική τροποποίηση θα βασιζόταν πάνω σε συγκεκριμένη εναλλακτική πρόταση. Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκε ότι η Κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει απολύτως καμία πρόταση. Και για να μην παρεξηγηθώ, δεν θεωρώ ότι το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων είναι ένα άριστο σύστημα. Ασφαλώς και χαρακτηρίζεται από σοβαρά τρωτά σημεία, όπως για παράδειγμα η έμφαση στην αποστήθιση σε βάρος της κριτικής γνώσης και η αποτύπωση της στιγμής. Αδιαμφισβήτητα όμως ενυπάρχουν και κάποια θετικά σημεία σε αυτό: είναι ένα από τα λίγα πλήρως αδιάβλητα συστήματα της χώρας, ενώ είναι και σε μεγάλο βαθμό αξιόπιστο, καθώς συνήθως οι καλοί μαθητές επιτυγχάνουν την εισαγωγή τους στις ανώτατες σχολές. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, σε πρώτη φάση, πριν από άλλες πιο ριζικές λύσεις, να διατηρήσουμε τα θετικά σημεία και να θεραπεύσουμε τα τρωτά. Ένας τρόπος θα ήταν ενδεχομένως ο συνυπολογισμός, σε κάποιο ποσοστό, της επίδοσης του μαθητή κατά τα τρία χρόνια φοίτησης στο Λύκειο, προκειμένου αφενός να αξιολογείται η μαθητική πορεία του και όχι μόνο η επίδοση στις πανελλαδικές, αφετέρου να δοθεί εκ νέου στο Λύκειο ο παιδαγωγικός, αυτόνομος χαρακτήρας του και να ενισχυθεί ο εκπαιδευτικός ρόλος του. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζονται συνετές λύσεις και προσεκτικά, σταδιακά βήματα, δεδομένου μάλιστα ότι κάθε αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος επηρεάζει χιλιάδες οικογένειες.

Ωστόσο, η προσπάθεια της Κυβέρνησης για εξισωτισμό προς τα κάτω στην Παιδεία δεν σταματά στη δημόσια εκπαίδευση. Η Κυβέρνηση επιχειρεί να αλώσει και την ιδιωτική εκπαίδευση, επιδεικνύοντας ιδεοληπτική εμμονή απέναντι στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Πώς έχει πλήξει, λοιπόν, την ιδιωτική εκπαίδευση, σε μια σαφή προσπάθεια χειραγώγησής της;

Πρώτον, προσπάθησε να επιβάλει ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, ενάντια στα ευρωπαϊκά κεκτημένα. Ευτυχώς, η επιβολή του εν λόγω μέτρου απετράπη την τελευταία στιγμή, χάρη στις δικές σας αντιδράσεις, στις αντιδράσεις των ιδιωτικών σχολείων, στις αντιδράσεις των πολιτών, αλλά και στις αντιδράσεις σχεδόν σύσσωμης της αντιπολίτευσης.

Δεύτερον, το Υπουργείο Παιδείας έστειλε έγγραφο προς τις αρμόδιες διευθύνσεις σύμφωνα με το οποίο τα ιδιωτικά σχολεία δεν επιτρέπεται να αξιολογούν τους εκπαιδευτικούς τους. Αντί να επεκταθεί η αξιολόγηση σε κάθε πτυχή του δημοσίου τομέα, καταργούν την αξιολόγηση και στον ιδιωτικό τομέα. Αδυνατούν να δουν το προφανές: ότι η αξιολόγηση δίνει κίνητρα για βελτίωση στον μέτριο και αποδίδει δικαιοσύνη επαινώντας τον άξιο.

Τρίτον, με το άρθρο 28 του νόμου Φίλη πέρυσι τον Αύγουστο, αφαίρεσαν δύο από τα βασικά – και διαφοροποιητικά, θα έλεγα – χαρακτηριστικά της ιδιωτικής εκπαίδευσης: τη δυνατότητα επιλογής και διαχείρισης εκπαιδευτικού προσωπικού και τη δυνατότητα εκπόνησης πρόσθετων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Τέταρτον, αφού οι θεσμοί τους «έτριξαν τα δόντια» – επιτρέψτε μου την έκφραση – για την οπισθοδρομική τους παρεμβατικότητα στην ιδιωτική εκπαίδευση στο άρθρο 28, με το άρθρο 56 στο 4^ο μνημόνιο αναγκάστηκαν να βελτιώσουν το πλαίσιο, εισάγοντας όμως άλλη μια στρέβλωση: αντί για τα Υπηρεσιακά Συμβούλια, αρμόδια για να κρίνει τη νομιμότητα μιας καταγγελίας σύμβασης εργασίας θα είναι μία επιτροπή, η οποία θα έχει την επίφαση δικαστηρίου και θα αποφαίνεται κατόπιν μιας χρονοβόρας διαδικασίας κρίσης τουλάχιστον 2 χρόνων. Προκύπτουν όμως τρία βασικά ζητήματα:

1. Η ίδια η ύπαρξη της Επιτροπής. Το κοινό εργατικό δίκαιο το οποίο καλύπτει όλους τους εργαζόμενους σε όλον τον ιδιωτικό τομέα, ορίζει ότι για τη νομιμότητα της καταγγελίας σύμβασης εργασίας αποφαίνονται τα δικαστήρια. Όχι επιτροπές των οποίων τα μέλη – αν και δικαστικοί – επιλέγονται από την εκτελεστική εξουσία, δηλ. από τον Υπουργό.
2. Η Επιτροπή αυτή θα κρίνει τη νομιμότητα ή μη της καταγγελίας βάσει 3 εκθέσεων που θα συντάξουν ο Διευθυντής του Σχολείου και ο Σχολικός Σύμβουλος. Βάσει ποιων πραγματικών στοιχείων θα συντάσσονται αυτές οι εκθέσεις, από τη στιγμή που ο Διευθυντής και ο Σχολικός Σύμβουλος δεν μπορούν να μπουν στην τάξη παρά μόνο με την συγκατάθεση του εν λόγω διδάσκοντος και δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται η αξιολόγηση;
3. Για οποιαδήποτε καταγγελία σύμβασης θα πρέπει να έχει προηγηθεί διοικητική διαδικασία κατ’ ελάχιστον δύο ολόκληρων σχολικών ετών αφότου το σχολείο εκφράσει την ανάγκη αντικατάστασης του εκπαιδευτικού. Και κατά τη διάρκεια αυτή των δύο ετών, ο εκπαιδευτικός βρίσκεται στο σχολείο, με τις συνέπειες που γνωρίζετε πολύ καλά.

Εκ των ων ουκ άνευ, κυρίες και κύριοι, ότι θα πρέπει να προστατεύονται οι εργαζόμενοι εκπαιδευτικοί από τυχόν αυθαιρεσία και ασυδοσία της διοίκησης των ιδιωτικών σχολείων, και σε αυτό, είμαι βέβαιη, θα συμφωνήσετε.

Προστασία ναι, αλλά προστασία πώς; Προστασία με την εφαρμογή ενός μηχανισμού αξιολόγησης που να εδράζεται σε προκαθορισμένα κριτήρια για όλους, με εξαντλητικούς ελέγχους για την πάταξη της αδήλωτης εργασίας, με την επιβολή αυστηρών ποινών για τους παραβάτες, με τον δικαστικό έλεγχο από τα κρατικά δικαστήρια, για τη νομιμότητα του πλαισίου εργασίας, της σύμβασης εργασίας και εν τέλει τη νομιμότητα της απόλυσης αν τυχόν αυτή προκύψει. Όχι όμως με την  συλλήβδην μονιμοποίηση των εκπαιδευτικών, η οποία τελικά υποβαθμίζει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και αποκλείει και νέους εκπαιδευτικούς από το να εισέλθουν στον χώρο.

Εμείς δεσμευόμαστε για την κατάργηση όλων εκείνων των ρυθμίσεων που βάλλουν κατά της ποιότητας της παρεχόμενης ιδιωτικής εκπαίδευσης. Όπως επίσης δεσμευόμαστε ότι θα απελευθερώσουμε την ιδιωτική εκπαίδευση από τα δεσμά του κρατισμού. Επιπλέον, θα παράσχουμε συγκεκριμένα φορολογικά κίνητρα, ώστε να δοθεί η ευκαιρία στα ιδιωτικά σχολεία να παρέχουν με τη σειρά τους περισσότερες υποτροφίες σε κοινωνικά ευπαθή και ταλαντούχα παιδιά.

Για εμάς, η απόλυτη προτεραιότητα είναι η παροχή υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικού προϊόντος, βασισμένου στις αρχές της αυτονομίας, της αξιοκρατίας και της αριστείας. Αρχές που θα διέπουν τόσο τη δημόσια, όσο και την ιδιωτική εκπαίδευση, όπως αμφότερες προστατεύονται από το Σύνταγμα της χώρας μας.

Σας ευχαριστώ πολύ.