ΑΠΕ-ΜΠΕ, συνέντευξη στην Αθηνά Καστρινάκη με θέμα: “Η βία και η ανομία δεν έχουν θέση στα πανεπιστήμια”

1. Η πολυαναμενόμενη διάταξη για το άσυλο, που παίρνει την ερχόμενη εβδομάδα τον δρόμο προς τη Βουλή, καταργεί τα όσα ισχύουν με βάση το “νόμο Γαβρόγλου”, φαίνεται όμως να επαναφέρει σε έναν βαθμό τα όσα ίσχυαν με το “νόμο Διαμαντοπούλου”. Τι διαφορές έχει με τη διάταξη Διαμαντοπούλου; Τι προτείνει η διάταξη στην ουσία;

Η προτεινόμενη διάταξη καταργεί τη στρέβλωση του ασύλου, την κατάχρησή του, τη μετατροπή του από άσυλο ιδεών σε άσυλο ανομίας και παραβατικότητας. Αποκαθίσταται το άσυλο στην πραγματική του έννοια, καθώς έκνομες ενέργειες που κατέλυαν το άσυλο, όπως βιαιοπραγίες, εκφοβισμοί, παρεμπόδιση συνεδρίων, θα αποτρέπονται, συνεπώς θα θωρακισθεί η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία. Ο Ν 4485/2017 του ΣΥΡΙΖΑ εισήγαγε μια διαφοροποίηση ανάλογα με το αν η αξιόποινη πράξη είναι πταίσμα, πλημμέλημα ή κακούργημα/έγκλημα κατά της ζωής, σε περίπτωση πταίσματος ή πλημμελήματος απαιτείτο προηγούμενη άδεια του Πρυτανικού Συμβουλίου, ενώ μόνο σε περίπτωση κακουργήματος ή εγκλήματος κατά της ζωής επιτρεπόταν η αυτεπάγγελτη επέμβαση των αρχών. Αυτή η διαφοροποίηση προϋπέθετε σε κάθε περίπτωση τη σύγκληση του Πρυτανικού Συμβουλίου για τον νομικό χαρακτηρισμό της πράξης, με αποτέλεσμα να περνούν ώρες, μερικές φορές και ημέρες μέχρι να συγκληθεί το πολυμελές Πρυτανικό Συμβούλιο και να αποφασίσει για το νομικό αυτό χαρακτηρισμό των αξιόποινων πράξεων, που διαρκούσαν συνήθως μόλις λίγα δευτερόλεπτα. Το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ήταν η ανοχή στη βία και την ανομία. Ως προς το νόμο 4009/2011 για το άσυλο, αυτός κινείτο προς τη σωστή κατεύθυνση, γι’ αυτό και τον είχαμε υπερψηφίσει. Προέβλεπε όμως τη δυνατότητα επέμβασης των αρχών μόνο για αξιόποινες πράξεις που τελούνταν εντός των ΑΕΙ και δεν κάλυπτε τις περιπτώσεις που οι δράστες παρανομούσαν εκτός πανεπιστημίου και κατέφευγαν σε αυτό για να αποφύγουν τη σύλληψη. Η νέα προτεινόμενη διάταξη προβλέπει την επέμβαση των δημόσιων αρχών λόγω αξιόποινων πράξεων, ανεξαρτήτως του τόπου τέλεσής τους. Επιπλέον, διευκολύνει τη διαδικασία επέμβασης των αρμόδιων αρχών, αφού δεν απαιτείται ούτε άδεια ούτε προηγούμενη ενημέρωση των πρυτανικών αρχών Θα ισχύει στα ΑΕΙ ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας, δηλαδή οι αρχές επεμβαίνουν για κάθε αξιόποινη πράξη όπως ορίζει η κοινή νομοθεσία. Παύουν, συνεπώς, τα πανεπιστήμια να αποτελούν «πεδίο προστασίας» έκνομων ενεργειών και συμπεριφορών.

2. Πώς πιστεύετε ότι θα υποδεχθεί τη νέα πραγματικότητα η ακαδημαϊκή κοινότητα, φοιτητές και καθηγητές; Θα λειτουργήσει στην πράξη η προστασία των χώρων των ΑΕΙ;

Η ακαδημαϊκή κοινότητα ήδη έχει εκφραστεί θετικά, μέσω αρκετών Πρυτάνεων που έχουν δηλώσει ότι η ρύθμιση κινείται στη σωστή κατεύθυνση, στοχεύει στην περιφρούρηση του ορθώς εννοούμενου ασύλου και εκφράζει τη διάθεση της Πολιτείας να περιορίσει τις παραβατικές ενέργειες στους πανεπιστημιακούς χώρους. Αλλά και φοιτητές, γονείς, περίοικοι των πανεπιστημίων έχουν καλοδεχτεί την προτεινόμενη αλλαγή. Το μεγαλύτερο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας τάσσεται υπέρ της εξυγίανσης του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και θεωρούμε ότι θα συμπράξει στην εφαρμογή του νέου νομοθετήματος. Η εμπέδωση κλίματος ασφάλειας, η προστασία της δημόσιας περιουσίας και η τήρηση της νομιμότητας στα τριτοβάθμια Ιδρύματα αποτελούν αυτονόητες προϋποθέσεις ακαδημαϊκής ελευθερίας και θωρακίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Η προστασία των πανεπιστημιακών χώρων υλοποιείται σε δύο στάδια: αφ’ ενός, με την επαναφορά μίας υγιούς, σύγχρονης, δημοκρατικής νομοθετικής ρύθμισης για το άσυλο, αφ’ ετέρου, με την επίδειξη μηδενικής ανοχής στην παραβατικότητα και την εκτροπή, η οποία στέλνει προς πάσα κατεύθυνση το Κυβερνητικό μήνυμα της απαρέγκλιτης εφαρμογής του νόμου. Η πολιτική βούληση της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι σαφής. Η βία και η ανομία δεν έχουν θέση στα πανεπιστήμια.

3. Όσον αφορά τους μέλλοντες φοιτητές και συγκεκριμένα τους μαθητές που τον Σεπτέμβριο θα μπουν στην Γ’ λυκείου, τι θα ισχύσει φέτος; Η διαδικασία επιλογής σχολών ελεύθερης πρόσβασης θα εφαρμοστεί;

Αποφασίσαμε να μην αλλάξουμε – για τους μαθητές που εισάγονται τώρα στην Γ΄ Λυκείου – το εισαγωγικό σύστημα που ψηφίστηκε από την απερχόμενη Κυβέρνηση, παρότι διαφωνήσαμε με αυτό, ώστε να μην αναστατώσουμε την εκπαιδευτική κοινότητα και να μην ανατρέψουμε στη δεδομένη χρονική συγκυρία τον προγραμματισμό των μαθητών και των οικογενειών τους για την προσεχή χρονιά. Θα προβούμε ωστόσο σε κάποιες βελτιωτικές κινήσεις για να διορθώσουμε σημαντικές στρεβλώσεις του ψηφισθέντος συστήματος.

– Κατ’ αρχάς, στον εξορθολογισμό της εξεταστέας ύλης. Ανακοινώνουμε τον εξορθολογισμό της ύλης σε κάποια από τα εξεταζόμενα μαθήματα για τα οποία η κάλυψη της ύλης δεν ήταν εφικτή.

– Επιπλέον, επιφέρουμε αλλαγές στη συνεξέταση έκθεσης και λογοτεχνίας, μειώνοντας το συντελεστή της τελευταίας στον τελικό βαθμό καθότι δεν έχει συντελεστεί ακόμη η απαραίτητη προετοιμασία μαθητών και εκπαιδευτικών για την πλήρη εφαρμογή της εξέτασης αυτής.

– Θα καταργηθεί ο διαχωρισμός μεταξύ σχολών όπου οι φοιτητές εισάγονται με εξετάσεις και αυτών ελεύθερης πρόσβασης, διαχωρισμός που ενείχε δύο βασικές στρεβλώσεις. Πρώτον, καλούσε τους μαθητές να μαντέψουν, κατά την πρώτη επιλογή σχολών, ποιες σχολές θα είναι ελεύθερης πρόσβασης και ποιες όχι, εφόσον η ελεύθερη πρόσβαση θα καθοριζόταν από τη ζήτηση η οποία θα γνωστοποιείτο σε μεταγενέστερο χρόνο από αυτόν της συμπλήρωσης του πρώτου μηχανογραφικού από τους μαθητές. Δεύτερον, οδηγούσε στην κατηγοριοποίηση των σχολών σε εκείνες που διατηρούν αυξημένο κύρος και σε εκείνες που ρίχνονται στον Καιάδα της πλήρους απαξίωσης. 

4. Τι αλλαγές θα βρουν οι μαθητές μπροστά τους από τον Σεπτέμβριο για τη νέα χρονιά;

Πέρα από τις προαναφερθείσες, δεν σκοπεύουμε να προβούμε σε περαιτέρω αλλαγές για το σχολικό έτος 2019-2020.

5. Αν και λίγες μόλις εβδομάδες στην ηγεσία του υπουργείου, έχετε να αντιμετωπίσετε επιπλέον μεγάλο φόρτο εργασίας, που αφορά στο άνοιγμα των σχολείων. Τα σχολεία τον Σεπτέμβριο θα ανοίξουν κανονικά;

Ναι, τα σχολεία θα ανοίξουν κανονικά. Τα βιβλία στην πλειονότητά τους έχουν παραδοθεί ήδη στα σχολεία και τα ελάχιστα που απομένουν θα παραδοθούν στις αρχές Αυγούστου. Ομοίως, οι εκπαιδευτικοί θα βρίσκονται εγκαίρως στη θέση τους.

Εδώ η ηλεκτρονική δημοσίευση της συνέντευξης.