Άρθρο μου στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: “H επιχειρηματικότητα, πιλότος μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση”

Άρθρο μου με τίτλο “Η επιχειρηματικότητα, πιλότος μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση” δημοσιεύτηκε στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας “Η Καθημερινή”.

Η έννοια της επιχειρηματικότητας μπορεί να επαναπροσδιορίσει τους όρους άσκησης της δημόσιας διακυβέρνησης προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Στόχος αφενός η άρση διοικητικών εμποδίων για την ανάπτυξη της ιδιωτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, αφετέρου η εμπέδωση μιας νέας οργανωσιακής αντίληψης που ενθαρρύνει την καινοτομία εντός των δημόσιων οργανισμών. Η ανάληψη πρωτοβουλιών σε τέσσερις κατευθύνσεις μπορεί να οδηγήσει στην ουσιαστική ενσωμάτωση της επιχειρηματικότητας, με τη διττή αυτή έννοια, στους πυλώνες της διοικητικής μεταρρύθμισης:

• Πρώτον, η διεύρυνση και εντατικοποίηση δράσεων που προωθήθηκαν τη διετία 2012-2014, που αφορούν στη μείωση διοικητικών βαρών, ιδίως στο πεδίο της αδειοδότησης και λειτουργίας των επιχειρήσεων, στην απλοποίηση και κωδικοποίηση της νομοθεσίας και στην προτυποποίηση διοικητικών διαδικασιών.

• Δεύτερον, ο επανασχεδιασμός του τρόπου λήψης αποφάσεων, νομοθέτησης και διαχείρισης των δημόσιων πολιτικών, κυρίως με την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής αξιολόγησης επιπτώσεων ρυθμίσεων (regulatory impact assessment) σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης.

• Τρίτον, ο περιορισμός στρεβλώσεων από τη συμμετοχή του κράτους στην παραγωγική διαδικασία, αλλά και η προώθηση νέων συνεργασιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

• Τέταρτον, η καλλιέργεια «επιχειρηματικής νοοτροπίας» στη δημόσια διοίκηση, διαδικασία που προϋποθέτει την αξιολόγηση δομών και στελεχών της διοίκησης, την ενίσχυση συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, διαφάνειας και λογοδοσίας, καθώς και την καθιέρωση του διπλογραφικού συστήματος σε όλους τους φορείς του Δημοσίου.

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο:

H επιχειρηματικότητα, πιλότος μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση

της Νίκης Κ. Κεραμέως, Βουλευτή Επικρατείας ΝΔ,
Υπεύθ. Τομέα Διοικ. Μεταρρύθμισης ΝΔ, Δικηγόρου

Η αναβάθμιση της λειτουργίας του κράτους και ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του στην οικονομία έχουν κομβική σημασία για την επιτυχή έκβαση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας της χώρας. Η πολυνομία, η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων και η έλλειψη στρατηγικής στόχευσης ευνοούν τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά, συντηρούν εστίες εμποδίων στις δραστηριότητες επιχειρήσεων και πολιτών και πολλαπλασιάζουν το κόστος λειτουργίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.

Η αναγκαία αλλαγή στη δομή και στον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, κατά την άποψη μου, με την έννοια της επιχειρηματικότητας. Και την επιχειρηματικότητα την εννοώ, αφενός ως δημόσια πολιτική άρσης διοικητικών εμποδίων και διασφάλισης ίσων ευκαιριών για την ανάπτυξη της ιδιωτικής δραστηριότητας, και αφετέρου ως οργανωσιακή αντίληψη για την προώθηση της καινοτομίας εντός των δημόσιων οργανισμών και τη συνακόλουθη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για την κοινωνία. Η ουσιαστική ενσωμάτωση της επιχειρηματικότητας, με τη διττή αυτή έννοια, στους πυλώνες της διοικητικής μεταρρύθμισης προϋποθέτει την ανάληψη πρωτοβουλιών προς τέσσερις, κυρίως, κατευθύνσεις:

Πρώτον, τη διεύρυνση και εντατικοποίηση δράσεων που προωθήθηκαν τη διετία 2012-2014, αλλά δυστυχώς πάγωσαν το τελευταίο 7μηνο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Δράσεις που αφορούν στη μέτρηση και στοχευμένη μείωση των διοικητικών βαρών, ιδίως αναφορικά με την αδειοδότηση επιχειρήσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, καθώς και στη δημιουργία ενός σαφούς και προβλέψιμου ρυθμιστικού περιβάλλοντος, μέσω της απλοποίησης και κωδικοποίησης της νομοθεσίας και της προτυποποίησης διοικητικών διαδικασιών, ώστε να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία και να μειωθεί το κόστος για τις επιχειρήσεις από συναλλαγές με το δημόσιο. Στο ίδιο πλαίσιο, η επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών στο δημόσιο, η διαλειτουργικότητα μεταξύ των ηλεκτρονικών συστημάτων φορέων της διοίκησης και η αναβάθμιση των υπηρεσιών μίας στάσης για τις επιχειρήσεις, μπορεί να καταστήσει τη δημόσια διοίκηση πραγματικό αρωγό της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας.

Δεύτερον, τον επανασχεδιασμό του τρόπου λήψης αποφάσεων, νομοθέτησης και συνακόλουθης διαχείρισης των δημόσιων πολιτικών, κυρίως με την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής αξιολόγησης επιπτώσεων ρυθμίσεων (regulatory impact assessment) σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης. Η κρίση των τελευταίων ετών κατέδειξε την ανάγκη τεκμηρίωσης, ποσοτικοποίησης και συνολικής αποτίμησης του οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου προτεινόμενων ρυθμίσεων, αλλά και την ανάγκη ανάλυσης μέτρων που έχουν ήδη ψηφισθεί σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο δημοσίου συμφέροντος. Προς την κατεύθυνση αυτή, η τομή που επιχειρήθηκε με το νόμο-πλαίσιο 4048/2012 περί ρυθμιστικής διακυβέρνησης και καλής νομοθέτησης αποτελεί καλή αφετηρία που πρέπει να αξιοποιηθεί. Εάν δεν κατορθώσουμε να περιορίσουμε το έλλειμμα τεκμηρίωσης σε επίπεδο νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας, δεν είναι εφικτή η αναβάθμιση του συστήματος διακυβέρνησης, που αποτελεί με τη σειρά του προϋπόθεση για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Τρίτον, τον περιορισμό στρεβλώσεων από τη συμμετοχή του κράτους στην παραγωγική διαδικασία, κυρίως μέσω της αξιοποίησης του θεσμικού πλαισίου και των υποστηρικτικών δομών για τις δημόσιες συμβάσεις και προμήθειες, αλλά και την προώθηση νέων συνεργασιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε η παροχή υπηρεσιών για τον πολίτη να γίνει πιο αποτελεσματική, πιο ποιοτική και πιο οικονομική.

Τέταρτον, την καλλιέργεια «επιχειρηματικής νοοτροπίας» στη δημόσια διοίκηση. Το στελεχιακό δυναμικό του δημοσίου μπορεί να γίνει πιο δεκτικό σε αλλαγές και να λειτουργεί πιο συνεργατικά, να αναγνωρίζει ευκαιρίες για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και να προτεραιοποιεί την αξιοποίησή τους, βάσει τεκμηριωμένων και ιεραρχημένων επιχειρησιακών σχεδίων που ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες και χρησιμοποιούν αποτελεσματικότερα τους διαθέσιμους πόρους για την κάλυψή τους. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχή μετάβαση σε ένα τέτοιο οργανωσιακό πρότυπο είναι η εφαρμογή ενός σύγχρονου συστήματος αξιολόγησης δομών, διαδικασιών και στελεχών (με στοχοθεσία, μέτρηση της προόδου, παροχή κινήτρων επιμόρφωσης, κινητικότητας, υπηρεσιακής εξέλιξης ή αμοιβής). Προϋπόθεση, επίσης, είναι η υιοθέτηση ολοκληρωμένων συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, καθώς και η ενίσχυση των μηχανισμών διαφάνειας, διαβούλευσης και λογοδοσίας, ώστε να ενδυναμωθεί η φωνή του αποδέκτη της υπηρεσίας (πολίτη, επιχείρησης ή παραγωγικού φορέα) και να καταστεί εκείνος καταλύτης αλλαγών. Στο ίδιο πλαίσιο, για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των δημόσιων πόρων και την άντληση στοιχείων προς αξιοποίηση και ενίσχυση της καινοτομίας στη δημόσια διοίκηση, είναι αναγκαία η καθιέρωση του διπλογραφικού συστήματος και η εφαρμογή των αρχών της δεδουλευμένης λογιστικής, κατά τρόπο ομοιόμορφο, από όλους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και τους εποπτευόμενους φορείς του δημοσίου, στη βάση της μεταρρύθμισης που δρομολογήθηκε με το νόμο 4270/2014 περί δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας.

Με τις πρωτοβουλίες αυτές, η έννοια της επιχειρηματικότητας μπορεί να επαναπροσδιορίσει τους όρους άσκησης της δημόσιας διακυβέρνησης προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας.

Εδώ η δημοσίευση του άρθρου στην ιστοσελίδα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ.