ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, άρθρο με τίτλο: “ΑΕΙ και η γενιά των πληρεξουσίων”

To νομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής και αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα πλήττει καίρια την ανώτατη εκπαίδευση και κατ’ επέκταση τη νέα γενιά. Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που εισήχθη στη Βουλή λίγο πριν την λήξη των εργασιών της, με 20 άρθρα που δεν τέθηκαν ποτέ σε δημόσια διαβούλευση, σε μεγάλο βαθμό ακοστολόγητο – το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους είχε στοιχεία για να αποτιμήσει μόνο 5 από τις συνολικά 37 ρυθμίσεις που δημιουργούν δαπάνες. Ένα σχέδιο νόμου που χαρακτηρίζεται από οπισθοδρόμηση, εσωστρέφεια, συγκεντρωτισμό και υπερ-ρύθμιση.

Ενδεικτικά, επαναφέρει μια παρωχημένη και επικίνδυνη αντίληψη για το ακαδημαϊκό άσυλο, εισάγει ένα ασφυκτικό, υπέρμετρα περιοριστικό και γραφειοκρατικό πλαίσιο για τα μεταπτυχιακά προγράμματα, καταδικάζοντάς τα σε παρακμή, αν όχι σε αφανισμό, καταργεί θεσμούς λογοδοσίας και διαφάνειας, αποδιοργανώνει τη λειτουργία της πρυτανείας με απώτερο στόχο τον κομματικό έλεγχο των Ιδρυμάτων, αποψιλώνει από αρμοδιότητες την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, θεσμοθετεί τα Ακαδημαϊκά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας σε κάθε διοικητική περιφέρεια θίγοντας το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων και εκθέτοντάς τα σε πολιτικές- κομματικές σκοπιμότητες.

Κατά τις συνεδριάσεις της αρμόδιας Επιτροπής, ο Υπουργός Παιδείας αποπειράθηκε να προβάλει μια εικόνα ευρείας συναίνεσης γύρω από την προωθούμενη νομοθετική πρωτοβουλία. Ωστόσο, η σκληρή αντίδραση της ακαδημαϊκής κοινότητας τον διέψευσε παταγωδώς, δίνοντας ένα σαφές μήνυμα: ο Υπουργός κινείται μόνος στο αντίθετο ρεύμα. Επίσημα δελτία τύπου πολυάριθμων ιδρυμάτων καταδίκασαν το νομοσχέδιο και ζήτησαν την απόσυρσή του. Και οι εκφράσεις που χρησιμοποιήθηκαν ιδιατέρως βαριές: ενδεικτικά, «το τέλος της δημόσιας και ελεύθερης Ανώτατης Εκπαίδευσης» (Φιλοσοφική ΕΚΠΑ), «το νομοσχέδιο πλήττει βάναυσα το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ» (Παν/μιο Μακεδονίας), «τυχόν νομοθέτηση του σχεδίου νόμου θα επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα στις μεταπτυχιακές σπουδές του Ιδρύματος» (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Την περασμένη εβδομάδα, έλαβα ένα e-mail από έναν Πρύτανη ελληνικού πανεπιστημίου. Εξαιρετικά απογοητευμένος από το νομοσχέδιο, αντί για σχόλια στα άρθρα, προτίμησε να μου στείλει το κείμενο μιας συμβολαιογράφου, της κυρίας Στέλλας Μαντουλίδου. Αφορμή του κειμένου της συμβολαιογράφου, τα νέα παιδιά που εγκαταλείπουν τη χώρα μας, τα οποία προτού φύγουν συντάσσουν στη συμβολαιογράφο πληρεξούσιο προς τους γονείς τους για τις υποθέσεις που αφήνουν πίσω τους. Γράφει λοιπόν:

«Είναι εκείνα τα παιδιά που αργά ή γρήγορα θα υπαχθούν στην αρμοδιότητα «Δ.Ο.Υ κατοίκων εξωτερικού», σε προξενεία και πρεσβείες με περισσότερους υπαλλήλους για τον επιπλέον φόρτο εργασίας. Είναι εκείνα τα παιδιά που δεν έφτιαξαν μολότωφ, που σέβονται μια χώρα που δεν τα σεβάστηκε (…). Είναι εκείνα τα παιδιά που πήραν γνώσεις σε βρώμικα αμφιθέατρα, αφύλακτα πανεπιστήμια, χάρτινους τοίχους, αφίσες, σκουπίδια και καταλήψεις, που τα γυαλισμένα αεροδρόμια και το Skype, δεν άφησαν την συγκίνηση να εκδηλωθεί, που η νέα πραγματικότητα θα γεμίσει τις ώρες τους, τα νιάτα τους και τα χρόνια τους.»

H ουσία όλων αυτών των στρεβλώσεων που επιφέρει το νομοσχέδιο, το οποίο θα ψηφιστεί σήμερα από την Κυβέρνηση, είναι ότι δίνει μια γερή ώθηση στο brain drain, τη μάστιγα της σύγχρονης Ελλάδας. Ωθεί τη νέα γενιά φοιτητών και επιστημόνων στην αναζήτηση καλύτερων συνθηκών στο εξωτερικό, και μάλιστα με την ίδια την προτροπή του Υπουργού: «Αν οι καλοί είναι να φύγουν στο εξωτερικό, επειδή δεν πληρώνονται, εγώ τους προτρέπω να φύγουν»! Φοβούμαι ότι θα μείνει στην ιστορία ως ο Υπουργός που έκλεισε μεταπτυχιακά προγράμματα, που ενίσχυσε το brain drain, που έδιωξε τους ξένους φοιτητές, που απομόνωσε εκπαιδευτικά τη χώρα μας. Αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα πίσω από τις ρυθμίσεις του εν λόγω νομοθετήματος.

Εμείς, στον αντίποδα, θέλουμε πανεπιστήμια εξωστρεφή, αυτόνομα και αυτοδιοίκητα, με αξιολόγηση και αναπτυξιακή προοπτική, που θα συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία και την έρευνα. Και δεσμευόμαστε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να παρέχουμε κίνητρα και ευκαιρίες σε φοιτητές και νέους επιστήμονες, ώστε να μείνουν στη χώρα και να αναζητήσουν στον τόπο τους το καλύτερο μέλλον που ονειρεύονται, αλλά και για να επιστρέψουν οι νέοι που έχουν ήδη φύγει. Η επένδυση στην Παιδεία θα είναι καταλύτης στην προσπάθεια αυτή, αλλά και στην έξοδο της χώρας μας από την κρίση εν γένει.

Εδώ η ηλεκτρονική δημοσίευση του άρθρου