«Κύριε Υπουργέ, θα μείνετε στην ιστορία ως ο Υπουργός που έκλεισε μεταπτυχιακά, που ενίσχυσε το brain drain, που έδιωξε τους ξένους φοιτητές, που απομόνωσε εκπαιδευτικά τη χώρα μας» – ομιλία επί της αρχής του νομοσχεδίου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και την Έρευνα

Η Τομεάρχης Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, βουλευτής Επικρατείας, κυρία Νίκη Κεραμέως, ως εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας στην ομιλία της επί της αρχής του νομοσχεδίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα στην Ολομέλεια της Βουλής, ανέδειξε με αναφορά σε συγκεκριμένα άρθρα ότι πρόκειται για ένα νομοθέτημα που πλήττει καίρια την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας.

Ξεκίνησε με ένα γενικό σχόλιο τόσο επί της διαδικασίας, όσο και επί της ουσίας του νομοσχεδίου: «Ένα σχέδιο νόμου που εισήχθη στη Βουλή λίγο πριν την λήξη των εργασιών της, σε μια εβδομάδα που οι βουλευτές καλούνταν να επεξεργαστούν παραλλήλως άλλα 4 σχέδια νόμου, με 20 άρθρα που δεν τέθηκαν ποτέ σε δημόσια διαβούλευση, ένα νομοσχέδιο σε μεγάλο βαθμό ακοστολόγητο – το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους είχε στοιχεία για να αποτιμήσει μόνο 5 από τις συνολικά 37 ρυθμίσεις που δημιουργούν δαπάνες.
Ένα σχέδιο νόμου στο οποίο μπορούν να αποδοθούν 4 βασικοί χαρακτηρισμοί:οπισθοδρόμηση, εσωστρέφεια, συγκεντρωτισμός και υπερ-ρύθμιση.»

Στη συνέχεια με αναφορά σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις, απέδειξε την αλήθεια των χαρακτηρισμών. Ενδεικτικά:

1. Οπισθοδρόμηση
Σχετικά με το ακαδημαϊκό άσυλο: «η εισαγωγή της διάκρισης αυτής μεταξύ αδικημάτων έχει έναν και μόνο σκοπό, να αδρανοποιήσει τον όλο μηχανισμό, να μην καλούνται ποτέ οι αρχές και να δρουν ανενόχλητοι οι πάσης φύσεως εγκληματίες. Άλλο άσυλο ιδεών, κ. Υπουργέ, που βεβαίως πρέπει να προστατεύεται, και άλλο άσυλο εγκληματιών που εσείς νομοθετείτε. Η θέση μας ξεκάθαρη: Αυτεπάγγελτη επέμβαση των αρχών για όλες τις αξιόποινες πράξεις.»
2. Εσωστρέφεια
Σχετικά με τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα: «Γιατί να μην παρέχεται η δυνατότητα για ξενόγλωσσα προγράμματα σε όλα τα Ιδρύματα αλλά μόνο στο Διεθνές Πανεπιστήμιο;», αλλά και για τους φοιτητές από το εξωτερικό: «Καλούμε τον ξένο φοιτητή να φοιτήσει σε μεταπτυχιακό στην Ελλάδα, να πληρώσει δίδακτρα, και λίγο πριν αποφοιτήσει, αν το ΔΟΑΤΑΠ δεν έχει αναγνωρίσει το πρώτο πτυχίο του, τον στέλνουμε πίσω χωρίς δίπλωμα!»
3. Συγκεντρωτισμός – υπερ-ρύθμιση
«Χαρακτηρισμοί που αποτυπώνονται πλήρως στις ρυθμίσεις για ταπρογράμματα μεταπτυχιακών σπουδών: εισάγετε ένα ασφυκτικό, υπέρμετρα περιοριστικό και γραφειοκρατικό, πλαίσιο για τα μεταπτυχιακά προγράμματα. Ένα πλαίσιο, το οποίο ακυρώνει την αναπτυξιακή τους προοπτική και τα καταδικάζει σε παρακμή, αν όχι σε αφανισμό. Είπατε ότι θεσπίζετε ακαδημαϊκούς κανόνες μέχρι τελικής πτώσεως. Στην πραγματικότητα, κύριε Υπουργέ, θεσπίζετε υπουργικούς κανόνες μέχρι τελικής πτώσεως.»

Η κυρία Κεραμέως προχώρησε αποκαλύπτοντας ότι η εικόνα που παρουσιάζει ο Υπουργός περί συναίνεσης, είναι πλασματική:

«Κύριε Υπουργέ, κατά τις συνεδριάσεις της αρμόδιας Επιτροπής προσπαθήσατε απεγνωσμένα να προβάλετε μια εικόνα ευρείας συναίνεσης γύρω από την προωθούμενη νομοθετική πρωτοβουλία. Δυστυχώς, η σκληρή αντίδραση της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν χρειάζεται ερμηνεία, μιλάει μόνη της και το μήνυμα είναι σαφές: κινείστε μόνος στο αντίθετο ρεύμα. Και είναι ιδιαιτέρως δηλωτικό ότι μετά από 4 συνεδριάσεις στην Επιτροπή Μορφωτικών, την καταδίκη όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά και τις πολυάριθμες προτάσεις αυτής, καθώς και των φορέων, εσείς δεν κάνατε σχεδόν καμία ουσιαστική αλλαγή στο νομοσχέδιο. Και επειδή μας κατηγορήσατε ότι δημιουργούμε σκόνη εκ του μη όντος, θα σας διαβάσω ενδεικτικά αποσπάσματα από τα δελτία τύπου πανεπιστημίων – τονίζω δελτία τύπου και όχι δημοσιεύματα –, που καταδικάζουν το νομοσχέδιο και ζητούν την απόσυρσή του. Ενδεικτικά:

▪ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: (…) Τυχόν νομοθέτηση του σχεδίου νόμου (…) θα επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα στις μεταπτυχιακές σπουδές του Ιδρύματος. (…) Από τα 36 διακεκριμένα ΠΜΣ (2300 φοιτητές) ελάχιστα θα είναι σε θέση να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Εκατοντάδες απασχολούμενοι στα ΠΜΣ (…) θα οδηγηθούν στην ανεργία. Υποτροφίες σε υποψήφιους διδάκτορες (…) θα διακοπούν. Η φυγή επιστημόνων και καθηγητών στο εξωτερικό θα ενταθεί (…). Η Σύγκλητος καλεί την ηγεσία του Υπ. Παιδείας να μην προχωρήσει προς την νομοθέτηση του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου (…).
▪ Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: Το νομοσχέδιο πλήττει βάναυσα το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ. (…) Η Σύγκλητος (…) ομόφωνα ζητά την απόσυρση του σχεδίου νόμου.
▪ Νομική ΕΚΠΑ: Βήμα σαφούς οπισθοδρόμησης και θα συντελέσει στην περαιτέρω υποβάθμιση των ΑΕΙ της πατρίδας μας. (…) Ζητούμε την άμεση απόσυρσή του.»

Καταληκτικά, η κυρία Κεραμέως επεσήμανε πως «η ουσία του νομοσχεδίου που θα ψηφιστεί σήμερα από την Κυβέρνηση δίνει μια στιβαρή ώθηση στο brain drain, τη μάστιγα της σύγχρονης Ελλάδας.»

«Κ. Υπουργέ, θα μείνετε στην ιστορία ως ο Υπουργός που έκλεισε μεταπτυχιακά, που ενίσχυσε το brain drain, που έδιωξε τους ξένους φοιτητές, που απομόνωσε εκπαιδευτικά τη χώρα μας. Αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα πίσω από τις ρυθμίσεις του εν λόγω νομοθετήματος.», είπε χαρακτηριστικά.

Και συνέχισε, «Εμείς, στον αντίποδα, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να παρέχουμε κίνητρα και ευκαιρίες σε αυτά τα παιδιά, ώστε να μείνουν στη χώρα και να αναζητήσουν στον τόπο τους το καλύτερο μέλλον που ονειρεύονται, αλλά και για να επιστρέψουν οι νέοι που έχουν ήδη φύγει. Και η επένδυση στην Παιδεία θα είναι καταλύτης στην προσπάθεια αυτή, αλλά και στην έξοδο της χώρας μας από την κρίση γενικότερα.»

Προχώρησε αποδεικνύοντας ότι τις δυο πολιτικές χωρίζει άβυσσος: “Κυρίες και Κύριοι, είναι πασιφανές ότι εδώ σήμερα συγκρούονται δύο κόσμοι, δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες για το ελληνικό Πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα.
– Εσείς θέλετε ιδρύματα εσωστρεφή, χωρίς ξενόγλωσσα προγράμματα, χωρίς ξένους φοιτητές, με εκλογές με φυσική κάλπη για να την κλέβουν αντιεξουσιαστές, θέλετε τα πανεπιστήμια ορμητήρια ανομίας, θεωρείτε ότι για τα οποία επεισόδια βίας φταίει η απουσία «ρωμαλέου φοιτητικού κινήματος», θέλετε ιδρύματα υπουργο-κεντρικά, θέλετε η Σύγκλητος να διορθώνει τις αποφάσεις της με βάση τις υποδείξεις του Υπουργού.
– Εμείς θέλουμε πανεπιστήμια ελεύθερα, αυτόνομα και αυτοδιοίκητα, πανεπιστήμια εξωστρεφή, με ξενόγλωσσα προγράμματα που θα προσελκύουν ξένους φοιτητές, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που θα συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία, πανεπιστήμια, προγράμματα και διδάσκοντες που θα αξιολογούνται αυστηρά από ισχυρή ανεξάρτητη αρχή, πανεπιστήμια που θα συνεργάζονται και θα συναγωνίζονται τα καλύτερα διεθνώς, και, ναι, θέλουμε μη κρατικά πανεπιστήμια που θα ιδρύονται βάσει αυστηρών όρων και προϋποθέσεων.»

Έκλεισε προβάλλοντας το όραμα της Νέας Δημοκρατίας για την Ανώτατη εκπαίδευση: «Κυρίες και κύριοι, το δικό μας όραμα είναι να καταστεί η χώρα μας περιφερειακό κέντρο Ανώτατης εκπαίδευσης, ένας φάρος γνώσης στη νότια Ευρώπη που θα προσελκύει φοιτητές από όλο τον κόσμο. Και προς το σκοπό αυτό θα συνεχίζουμε να παλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις.»

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, αναφερόμαστε συστηματικά στο δημόσιο διάλογο στη ζημιά που έχει προκαλέσει η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα τελευταία 2,5 χρόνια στον τομέα της οικονομίας. Η ζημιά όμως είναι εξίσου μεγάλη – αν όχι μεγαλύτερη – σε τομείς, όπως η δικαιοσύνη, η ασφάλεια, η ελευθερία των ΜΜΕ, η παιδεία. Και εκεί η αποκατάσταση της ζημιάς θα είναι ακόμη πιο δυσχερής. Τα τελευταία 2,5 χρόνια, η Κυβέρνηση στο χώρο της παιδείας υποβάθμισε το ολοήμερο σχολείο, υποβάθμισε το ψηφιακό σχολείο, κατήργησε την αξιολόγηση, θεσμοθέτησε ένα αντισυνταγματικό σύστημα επιλογής διευθυντικών στελεχών, απορρύθμισε την τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση, απαξίωσε την αρχαία ελληνική γραμματεία. Αυτές είναι κάποιες μόνο από τις πολλαπλές πληγές. Και τώρα η ζημιά επεκτείνεται και στην ανώτατη εκπαίδευση.

Ένα σχέδιο νόμου που εισήχθη στη Βουλή λίγο πριν την λήξη των εργασιών της, σε μια εβδομάδα που οι βουλευτές καλούνταν να επεξεργαστούν παραλλήλως άλλα 4 σχέδια νόμου, με 20 άρθρα που δεν τέθηκαν ποτέ σε δημόσια διαβούλευση, ένα νομοσχέδιο σε μεγάλο βαθμό ακοστολόγητο – το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους είχε στοιχεία για να αποτιμήσει μόνο 5 από τις συνολικά 37 ρυθμίσεις που δημιουργούν δαπάνες.

Ένα σχέδιο νόμου στο οποίο μπορούν να αποδοθούν 4 βασικοί χαρακτηρισμοί: οπισθοδρόμηση, εσωστρέφεια, συγκεντρωτισμός και υπερ-ρύθμιση. Ας εξετάσουμε έναν προς έναν τους χαρακτηρισμούς αυτούς.

1) Οπισθοδρόμηση

Ακαδημαϊκό άσυλο: Κ. Υπουργέ, σας προκαλώ να κάνουμε ένα τεστ. Ήσασταν μέχρι πρότινος εν ενεργεία Καθηγητής Πανεπιστημίου και άρα εν δυνάμει Πρύτανης. Θα μπορούσατε λοιπόν κάλλιστα να βρεθείτε στη θέση να εφαρμόσετε το νόμο Γαβρόγλου για το άσυλο. Συνεπώς, εφόσον πληροφορηθείτε τη διάπραξη κάποιας αξιόποινης πράξης, θα πρέπει να λάβετε αποφάσεις για το τι πράξη είναι αυτή (πταίσμα, πλημμέλημα ή κακούργημα). Γιατί αν είναι κακούργημα, θα πρέπει να καλέσετε τις αρχές, αν είναι πταίσμα ή πλημμέλημα θα πρέπει να συγκαλέσετε το Πρυτανικό Συμβούλιο για να αποφασίσετε όλοι από κοινού αν θα καλέσετε τις αρχές. Και έρχομαι τώρα στο τεστ. Κάποιος κλέβει ένα κινητό τηλέφωνο στο πανεπιστήμιο. Ξέρετε κ. Υπουργέ τι αδίκημα είναι η κλοπή κινητού τηλεφώνου; Η απάντηση είναι εξαρτάται. Σε γενικές γραμμές, πλημμέλημα. Αλλά αν οι κλέφτες του κινητού είναι 2 που είχαν ενωθεί για να διαπράττουν κλοπές, ή αν ο κλέφτης είναι πρόσωπο που διαπράττει κλοπές κατά συνήθεια ή κατ’επάγγελμα, τότε το πλημμέλημα γίνεται κακούργημα και συνεπώς επιβάλλεται αυτεπάγγελτη επέμβαση των αρχών. Είναι δυνατόν εσείς κ. Υπουργέ ως Πρύτανης και οποιοσδήποτε Πρύτανης να ξέρει τις λεπτές αυτές νομικές διακρίσεις; Όχι, και δεν είναι η δουλειά του να τις ξέρει. Άρα τι θα κάνει σε κάθε περίπτωση που θα πληροφορείται για τη διάπραξη κάποιας αξιόποινης πράξης; Θα συγκαλεί συστηματικά το Πρυτανικό Συμβούλιο, εκτός των άλλων, για να μην έχει και την ευθύνη ότι προέβη ο ίδιος αυθαίρετα σε νομικό χαρακτηρισμό της πράξης. Μέχρι να συγκληθεί το Πρυτανικό Συμβούλιο, η πράξη θα έχει τελεστεί και οι δράστες θα έχουν διαφύγει ανενόχλητοι. Αλλά και το Πρυτανικό να συγκληθεί και να αποφασίσει, με τη συμμετοχή σε αυτό αντιπρυτάνεων από ξεχωριστά ψηφοδέλτια και φοιτητών, οι πιθανότητες να συμφωνήσει, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, σε κλήση των αρχών είναι μάλλον μηδαμινές. Γι’ αυτό λοιπόν η εισαγωγή της διάκρισης αυτής μεταξύ αδικημάτων έχει έναν και μόνο σκοπό, να αδρανοποιήσει τον όλο μηχανισμό, να μην καλούνται ποτέ οι αρχές και να δρουν ανενόχλητοι οι πάσης φύσεως εγκληματίες. Άλλο άσυλο ιδεών, κ. Υπουργέ, που βεβαίως πρέπει να προστατεύεται, και άλλο άσυλο εγκληματιών που εσείς νομοθετείτε. Η θέση μας ξεκάθαρη: Αυτεπάγγελτη επέμβαση των αρχών για όλες τις αξιόποινες πράξεις.

Εκπροσώπηση φοιτητών: έχουμε ταχθεί υπέρ της συμμετοχής των φοιτητών στα όργανα διοίκησης για θέματα που τους αφορούν. Ωστόσο σας ερωτώ, θεωρείτε φυσιολογικό φοιτητές να ψηφίζουν, μεταξύ άλλων, για την απονομή τίτλων Επίτιμου Διδάκτορα, Ομότιμου και Επίτιμου Καθηγητή ή την αλλαγή του γνωστικού αντικειμένου στο οποίο έχει διοριστεί Καθηγητής ή την μετακίνηση Καθηγητή από ένα τμήμα σε άλλο ή για την επιλογή συγγράμματος προς διδασκαλία; Δεν μας έχετε απαντήσει.

Λειτουργία πρυτανείας: προβλέπετε την εκλογή του Πρύτανη και των Αντιπρυτάνεων με δύο (2) ξεχωριστά ψηφοδέλτια. Κύριε Υπουργέ, διαφαίνεται ξεκάθαρα ο στόχος σας για κομματικό έλεγχο των Ιδρυμάτων. Δεν αντιλαμβάνεστε ότι με αυτό τον τρόπο θα οδηγήσετε τα Ιδρύματα σε αναποτελεσματικές δυαρχίες και ότι η διοίκηση των πολυπρόσωπων οργάνων θα καταστεί αδύνατη;

Ακαδημαϊκά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας (ΑΣΑΕΕ): θεσμοθετείτε τα ΑΣΑΕΕ σε κάθε διοικητική περιφέρεια. Μια υπερκείμενη, των Ιδρυμάτων, δομή με ασαφή συγκρότηση και λειτουργία, και επικάλυψη αρμοδιοτήτων με άλλες, πρόσφατα θεσμοθετημένες δομές, τα Περιφερερειακά Συμβούλια Έρευνας και Καινοτομίας. Μόνο και μόνο η ύπαρξη των Συμβουλίων αυτών, πέρα και πάνω από τα Ιδρύματα και με εκπροσώπους των Υπουργείων ως μέλη τους, θίγει το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων και εγείρει σοβαρότατα ζητήματα συνταγματικότητας.

Υποβάθμιση της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ): συστήνετε νέα Επιτροπή για την αξιολόγηση των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων. Ανακύπτουν δύο βασικά ζητήματα: 1) υποβαθμίζετε την ΑΔΙΠ, την ανεξάρτητη αρχή της οποίας το αντικείμενο είναι ακριβώς η αξιολόγηση, 2) οδηγείτε τα ιδρύματα σε μεγάλο κίνδυνο να αποκοπούν από τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας.

2) Εσωστρέφεια

Αποκαλυπτικές των προθέσεών σας για δημιουργία περίκλειστου συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης οι παρακάτω ρυθμίσεις:
Ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα: επιμένετε ότι αυτά μπορούν να διενεργηθούν αποκλειστικά σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, ενώ γνωρίζετε καλά ότι υπάρχει σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Γιατί να μην παρέχεται η δυνατότητα για ξενόγλωσσα προγράμματα και στα άλλα Ιδρύματα; Είναι δυνατόν όλα τα Ιδρύματα της χώρας να πρέπει να περάσουν τα ξενόγλωσσα προγράμματά τους από ένα Πανεπιστήμιο που διαθέτει μόλις 9 Καθηγητές με περιορισμένο εύρος γνωστικών αντικειμένων;

Φοιτητές από το εξωτερικό: απαγορεύετε την απονομή μεταπτυχιακού διπλώματος σε φοιτητή, του οποίου ο τίτλος σπουδών πρώτου κύκλου από ίδρυμα της αλλοδαπής δεν έχει αναγνωριστεί από το ΔΟΑΤΑΠ. Με λίγα λόγια, καλούμε τον ξένο φοιτητή να φοιτήσει σε μεταπτυχιακό στην Ελλάδα, να πληρώσει δίδακτρα, και λίγο πριν αποφοιτήσει, αν το ΔΟΑΤΑΠ δεν έχει αναγνωρίσει το πρώτο πτυχίο του, τον στέλνουμε πίσω χωρίς δίπλωμα! Περιμένετε ότι θα έρθει κάποιος ξένος φοιτητής στη χώρα μας με τέτοια διάταξη σε ισχύ;

3) Συγκεντρωτισμός – υπερ-ρύθμιση

Χαρακτηρισμοί που αποτυπώνονται πλήρως στις ρυθμίσεις για τα Προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών: εισάγετε ένα ασφυκτικό, υπέρμετρα περιοριστικό και γραφειοκρατικό, πλαίσιο για τα μεταπτυχιακά προγράμματα. Ένα πλαίσιο, το οποίο ακυρώνει την αναπτυξιακή τους προοπτική και τα καταδικάζει σε παρακμή, αν όχι σε αφανισμό. Είπατε ότι θεσπίζετε ακαδημαϊκούς κανόνες μέχρι τελικής πτώσεως. Στην πραγματικότητα, κύριε Υπουργέ, θεσπίζετε υπουργικούς κανόνες μέχρι τελικής πτώσεως. Ενδεικτικά:

Δίνετε στον εαυτό σας το δικαίωμα να αναπέμψετε την απόφαση της Συγκλήτου για ίδρυση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος, όταν έχετε ενστάσεις ως προς το ύψος των τελών φοίτησης ή ως προς το λειτουργικό κόστος του μεταπτυχιακού. Και λετε στο σχέδιο νόμου – άκουσον άκουσον – «Σε περίπτωση αναπομπής η Σύγκλητος διαβιβάζει την απόφαση στη Συνέλευση του Τμήματος, προκειμένου να τροποποιήσει την εισήγηση, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων”. Ενδιαφέρουσα άποψη για το αυτοδιοίκητο: τα οργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου οφείλουν να συμμορφώνονται στη βούληση του Υπουργού.

Αλλά και σχετικά με τις αμοιβές των διδασκόντων σε αυτά: Οι διδάσκοντες πρέπει να διδάσκουν τουλάχιστον σε ένα πρόγραμμα δωρεάν για να έχουν τη δυνατότητα να διδάξουν και να αμειφθούν από ένα δεύτερο. Και η συνολική αμοιβή τους από τα μεταπτυχιακά δεν μπορεί να ξεπερνά το 20% των συνολικών τακτικών αποδοχών τους. Καθίσταται σαφές ότι διδάσκοντες δεν θα έχουν κίνητρο να διαθέσουν τόσο χρόνο για τα μεταπτυχιακά. Εκ των πραγμάτων, τα μεταπτυχιακά θα οδηγηθούν σε σημαντική υποβάθμιση, αν όχι σε μαρασμό και κλείσιμο. Ναι, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις ασυδοσίας και θα έπρεπε να βρούμε τον τρόπο για να περιοριστούν και να εξαλειφθούν, όμως η υπερ-ρύθμιση άνωθεν δεν αποτελεί λύση. Η εμπλοκή της ΑΔΙΠ θα μπορούσε να οριοθετήσει, βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων, περιπτώσεις ασυδοσίας και αυθαιρεσίας.

Κύριε Υπουργέ, κατά τις συνεδριάσεις της αρμόδιας Επιτροπής προσπαθήσατε απεγνωσμένα να προβάλετε μια εικόνα ευρείας συναίνεσης γύρω από την προωθούμενη νομοθετική πρωτοβουλία. Δυστυχώς, η σκληρή αντίδραση της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν χρειάζεται ερμηνεία, μιλάει μόνη της και το μήνυμα είναι σαφές: κινείστε μόνος στο αντίθετο ρεύμα. Και είναι ιδιαιτέρως δηλωτικό ότι μετά από 4 συνεδριάσεις στην Επιτροπή Μορφωτικών, την καταδίκη όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά και τις πολυάριθμες προτάσεις αυτής, καθώς και των φορέων, εσείς δεν κάνατε σχεδόν καμία ουσιαστική αλλαγή στο νομοσχέδιο. Και επειδή μας κατηγορήσατε ότι δημιουργούμε σκόνη εκ του μη όντος, θα σας διαβάσω ενδεικτικά αποσπάσματα από τα δελτία τύπου πανεπιστημίων – τονίζω δελτία τύπου και όχι δημοσιεύματα –, που καταδικάζουν το νομοσχέδιο και ζητούν την απόσυρσή του:

▪ Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το σχέδιο νόμου υπονομεύει και καταστρατηγεί ουσιώδεις αρχές λειτουργίας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας. Αναιρεί το όραμα, την ελπίδα και την ακαδημαϊκή αναπτυξιακή προοπτική των πανεπιστημίων και για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι δεν μπορεί να αποτελέσει βάση συζήτησης.
▪ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Τυχόν νομοθέτηση του σχεδίου νόμου θα επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα στις μεταπτυχιακές σπουδές του Ιδρύματος. Από τα 36 διακεκριμένα ΠΜΣ (2300 φοιτητές) ελάχιστα θα είναι σε θέση να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Εκατοντάδες απασχολούμενοι στα ΠΜΣ θα οδηγηθούν στην ανεργία. Υποτροφίες σε υποψήφιους διδάκτορες θα διακοπούν. Η φυγή επιστημόνων και καθηγητών στο εξωτερικό θα ενταθεί. Η Σύγκλητος καλεί την ηγεσία του Υπ. Παιδείας να μην προχωρήσει προς την νομοθέτηση του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου.
▪ Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: Το νομοσχέδιο πλήττει βάναυσα το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ. Η Σύγκλητος ομόφωνα ζητά την απόσυρση του σχεδίου νόμου.
▪ Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ, το Πανεπιστήμιο σας κ. Υπουργέ: Μιλάει για «το τέλος της δημόσιας και ελεύθερης Ανώτατης Εκπαίδευσης» και καλεί την ακαδημαϊκή κοινότητα να αντιδράσει μαχητικά στην προοπτική αυτή.
▪ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: Το σχέδιο νόμου βαρύνεται από εξαντλητικές υπερρυθμίσεις ζητημάτων κατά τρόπο που θίγει καίρια το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων.
▪ Νομική ΕΚΠΑ: βήμα σαφούς οπισθοδρόμησης και θα συντελέσει στην περαιτέρω υποβάθμιση των ΑΕΙ της πατρίδας μας. Ζητούμε την άμεση απόσυρσή του.
▪ Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης: Το σχέδιο νόμου οδηγεί στον υποβιβασμό της εκπαίδευσης, και την συνολική υποβάθμιση και απαξίωση των τίτλων σπουδών των ΑΕΙ. Ο Υπ. Παιδείας είναι ηθικά και πολιτικά υπόλογος και θα εγγράψει ως εκφραστής παρακμιακής πολιτικής μία από τις πιο σκοταδιστικές σελίδες στην ιστορία της ελληνικής παιδείας. Το ΑΤΕΙΘ θα προσφύγει για την ακύρωση του νόμου στο ΣτΕ.
▪ ΠΟΣΔΕΠ (δηλ. το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό των πανεπιστημίων μας): Πρόκειται για ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, προϊόν ιδεολογικών αγκυλώσεων, που επιστρέφει τα πανεπιστήμια στις πρακτικές και τις παθογένειες του παρελθόντος.
▪ Σύνοδος Πρυτάνεων (δηλ. εκπρόσωπος όλων των πανεπιστημίων της χώρας): Δήλωσε στην Επιτροπή Μορφωτικών ότι διαφωνεί με όλα τα βασικά θέματα του νομοσχεδίου εκτός των ΕΛΚΕ.
▪ Αντιπρόεδρος Συνόδου Πρυτάνεων σε άρθρο του στα ΝΕΑ: «Είναι δυνατόν οι πρυτάνεις όλων των πανεπιστημίων της χώρας (…) να ομοφωνούν για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και να έχουν όλοι τόσο λανθασμένες απόψεις σε όλα τα ουσιαστικά ακαδημαϊκά θέματα, ώστε να μην υιοθετηθεί καμία από τις προτάσεις που υπέβαλαν ως Σύνοδος στον υπουργό Παιδείας;»

Σταματώ εδώ παρότι τα παραδείγματα πάρα πολλά.

Την περασμένη εβδομάδα, έλαβα ένα email από έναν Πρύτανη ελληνικού πανεπιστημίου. Εξαιρετικά απογοητευμένος από το νομοσχέδιο, αντί για σχόλια στα άρθρα, προτίμησε να μου στείλει το κείμενο μιας συμβολαιογράφου, της Στέλλας Μαντουλίδου. Αφορμή του κειμένου της συμβολαιογράφου, τα νέα παιδιά που εγκαταλείπουν τη χώρα μας, τα οποία προτού φύγουν συντάσσουν στη συμβολαιογράφο πληρεξούσιο προς τους γονείς τους για τις υποθέσεις που αφήνουν πίσω τους. Ο τίτλος του κειμένου «Τα παιδιά των πληρεξουσίων». Γράφει λοιπόν αυτή συμβολαιογράφος:

«Είναι εκείνα τα παιδιά που αργά ή γρήγορα θα υπαχθούν στην αρμοδιότητα «Δ.Ο.Υ κατοίκων εξωτερικού», σε προξενεία και πρεσβείες με περισσότερους υπαλλήλους για τον επιπλέον φόρτο εργασίας. Είναι εκείνα τα παιδιά που δεν έφτιαξαν μολότωφ, που σέβονται μια χώρα που δεν τα σεβάστηκε (…). Είναι εκείνα τα παιδιά που πήραν γνώσεις σε βρώμικα αμφιθέατρα, αφύλακτα πανεπιστήμια, χάρτινους τοίχους, αφίσες, σκουπίδια και καταλήψεις, που τα γυαλισμένα αεροδρόμια και το Skype, δεν άφησαν την συγκίνηση να εκδηλωθεί, που η νέα πραγματικότητα θα γεμίσει τις ώρες τους, τα νιάτα τους και τα χρόνια τους.»

Αυτή είναι η ουσία, Κυρίες και Κύριοι, και το νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί σήμερα από την Κυβέρνηση δίνει μια στιβαρή ώθηση στο brain drain, τη μάστιγα της σύγχρονης Ελλάδας.

Κ. Υπουργέ, θα μείνετε στην ιστορία ως ο Υπουργός που έκλεισε μεταπτυχιακά, που ενίσχυσε το brain drain, που έδιωξε τους ξένους φοιτητές, που απομόνωσε εκπαιδευτικά τη χώρα μας. Αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα πίσω από τις ρυθμίσεις του εν λόγω νομοθετήματος.

Εμεις, στον αντίποδα, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να παρέχουμε κίνητρα και ευκαιρίες σε αυτά τα παιδιά, ώστε να μείνουν στη χώρα και να αναζητήσουν στον τόπο τους το καλύτερο μέλλον που ονειρεύονται, αλλά και για να επιστρέψουν οι νέοι που έχουν ήδη φύγει. Και η επένδυση στην Παιδεία θα είναι καταλύτης στην προσπάθεια αυτή, αλλά και στην έξοδο της χώρας μας από την κρίση γενικότερα.

Κυρίες και Κύριοι, είναι πασιφανές ότι εδώ σήμερα συγκρούονται δύο κόσμοι, δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες για το ελληνικό πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα.
– Εσείς θέλετε ιδρύματα εσωστρεφή, χωρίς ξενόγλωσσα προγράμματα, χωρίς ξένους φοιτητές, με εκλογές με φυσική κάλπη για να την κλέβουν αντιεξουσιαστές, θέλετε τα πανεπιστήμια ορμητήρια ανομίας, θεωρείτε ότι για τα οποία επεισόδια βίας φταίει η απουσία «ρωμαλέου φοιτητικού κινήματος», θέλετε ιδρύματα υπουργο-κεντρικά, θέλετε η Σύγκλητος να διορθώνει τις αποφάσεις της με βάση τις υποδείξεις του Υπουργού.
– Εμείς θέλουμε πανεπιστήμια ελεύθερα, αυτόνομα και αυτοδιοίκητα, πανεπιστήμια εξωστρεφή, με ξενόγλωσσα προγράμματα που θα προσελκύουν ξένους φοιτητές, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που θα συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία, πανεπιστήμια, προγράμματα και διδάσκοντες που θα αξιολογούνται αυστηρά από ισχυρή ανεξάρτητη αρχή, πανεπιστήμια που θα συνεργάζονται και θα συναγωνίζονται τα καλύτερα διεθνώς, και, ναι, θέλουμε μη κρατικά πανεπιστήμια που θα ιδρύονται βάσει αυστηρών όρων και προϋποθέσεων.

Κυρίες και κύριοι, το δικό μας όραμα είναι να καταστεί η χώρα μας περιφερειακό κέντρο ανώτατης εκπαίδευσης, ένας φάρος γνώσης στη νότια Ευρώπη που θα προσελκύει φοιτητές από όλο τον κόσμο. Και προς το σκοπό αυτό θα συνεχίζουμε να παλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις.