“Να μην χαθεί η ευκαιρία για μία γενναία συνταγματική αναθεώρηση” – ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί ύψιστη στιγμή κοινοβουλευτισμού. Και είναι γεγονός πως η νέα Ελλάδα που οραματιζόμαστε χρειάζεται ένα νέο Σύνταγμα.

Ωστόσο, οι συνθήκες υπό τις οποίες επιλέγει η Κυβέρνηση να φέρει το ζήτημα της αναθεώρησης του Συντάγματος στην επιφάνεια, δείχνει και τις αληθινές της προθέσεις, την πραγματική της διττή στόχευση:

Στόχευση πρώτη: η Κυβέρνηση θέλει να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από την ζοφερή πραγματικότητα την οποία η ίδια έχει δημιουργήσει με αποκλειστική της ευθύνη.

Η Κυβέρνηση θέλει να αποπροσανατολίσει από τη ζοφερή κατάσταση στην οικονομία της χώρας, μια χώρα αποκλεισμένη από τις αγορές παρά τα 86 δις ευρώ δάνειο και τα 14,5 δις ευρώ μέτρα που ψήφισε η Κυβέρνηση ΣΥΡ-ΑΝΕΛ, μια χώρα που εξακολουθεί να υπερφολογεί τους πολίτες, να επιβαρύνει εργαζόμενους και εργοδότες με υπερβολικές ασφαλιστικές εισφορές, να μην προσελκύει επενδύσεις.

Η Κυβέρνηση θέλει να αποπροσανατολίσει από τη ζοφερή πραγματικότητα που άπτεται των εθνικών μας θεμάτων, της Συμφωνίας των Πρεσπών που συσσωρεύει διαρκώς αρνητικά τετελεσμένα, όπως φαίνεται από την αναθεωρητική διαδικασία στη γειτονική χώρα.

Η Κυβέρνηση θέλει να αποπροσανατολίσει από την δραματική επιδείνωση της δημόσιας ασφάλειας και τάξης. Άλωση των πανεπιστημιακών χώρων από συλλογικότητες, από ληστοσυμμορίες, από εμπόρους ναρκωτικών, ένοπλες ληστείες σε πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας.

Η Κυβέρνηση θέλει να αποπροσανατολίσει και από τα κυβερνητικά σκάνδαλα που διαδέχονται το ένα το άλλο. Από τις αποκαλύψεις για την έρευνα που διεξάγεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διασπάθιση 1,6 δις ευρώ κοινοτικών πόρων για το προσφυγικό, στις αποκαλύψεις για την παρολίγον απευθείας ανάθεση του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος έναντι ευτελούς τιμήματος, στις αποκαλύψεις για την εξαγορά από τη ΔΕΗ εταιρείας που ανήκει στον Αντιπρόεδρο των Σκοπίων.

Στοχευση πρώτη, λοιπόν, της Κυβέρνησης: η εργαλοιοποίηση της συνταγματικής αναθεώρησης σε όπλο αντιπερισπασμού, μιας αναθεώρησης που εξαγγέλθηκε από τον Πρωθυπουργό πριν από 2,5 χρόνια, και όλως τυχαίως εκκινεί εν τέλει τώρα, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές και προβλέπεται να διαρκέσει μόλις 2 μήνες.

Στόχευση δεύτερη της Κυβέρνησης: να μπλοκάρει για τα επόμενα 10 χρόνια μία πραγματική προσπάθεια εκσυγχρονισμού του Συντάγματος από τη ΝΔ. Και αυτό το ομολόγησε κυνικά νυν Υπουργός της Κυβέρνησης, ο κ. Κατρούγκαλος, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη πριν από 2 μόλις εβδομάδες. Και διαβάζω επί λέξει τα λεγόμενα του κ. Κατρούγκαλου: «μόνο και μόνο μη συναινώντας σ’ αυτά που θεωρούνται ότι είναι εμβληματικά τμήματα του νεοφιλελευθερισμού, να μπουν στην αναθεώρηση, όπως είναι … το θέμα των ιδιωτικών Πανεπιστημίων κατ’ εξοχήν, ουσιαστικά εμποδίζουμε την αναθεώρησή τους για 10 χρόνια, μια που το Σύνταγμά μας προβλέπει ότι δε μπορεί να ξεκινήσει η ίδια αναθεώρηση πριν περάσουν 5 χρόνια». Η Κυβέρνηση επιχειρεί επί της ουσίας να ματαιώσει για μια δεκαετία κάθε γενναία αλλαγή του Συντάγματος. Επιχειρεί να εργαλειοποιήσει ακόμη και αυτήν την ύψιστη κοινοβουλευτική διαδικασία μόνο και μόνο για να εμποδίσει έναν γνήσιο εκσυγχρονισμό του Συντάγματος.

Αλλά ας έρθουμε και στην ουσία των προσχηματικών αυτών προτάσεων του ΣΥΡ για το Σύνταγμα. Ένα αναχρονιστικό κείμενο με προτάσεις επικίνδυνες, όπως Δημοψηφίσματα με λαϊκή πρωτοβουλία. Προτάσεις ατελέσφορες, όπως επαναλαμβανόμενες  ψηφοφορίες για ένα εξάμηνο για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Προτάσεις θεσμικά διαλυτικές, όπως η συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής ως μόνιμου εκλογικού συστήματος που θα οδηγήσει τη χώρα σε μόνιμη ακυβερνησία. Μία πρόταση χωρίς ούτε αναφορά στις μεγάλες θεσμικές τομές που έχει ανάγκη η χώρα.

Κυρίες και κύριοι, αντέχουμε ως χώρα να χάσουμε άλλη μια δεκαετία για να έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε ένα νέο σύγχρονο Σύνταγμα;

Όχι, δεν αντέχουμε. Όπως δεν αντέχουμε και δεν θα επιτρέψουμε στον ΣΥΡΙΖΑ να υποβαθμίσει το Σύνταγμά μας. Η Νέα Δημοκρατία δεν θα επιτρέψει κανέναν αναθεωρητικό λαϊκισμό που εν τέλει θα υπονομεύσει το ίδιο το πολίτευμά μας, τη Δημοκρατία. Γι’ αυτό και θα συμμετέχουμε κανονικά στην επιτροπή αναθεώρησης που συγκροτείται σε σώμα αύριο.  Ως προς την διαδικασία, μίλησε διεξοδικά ο εισηγητής μας.

Η πρότασή μας, ως προς την ουσία της, στηρίζεται σε τρεις κεντρικές αρχές, υπηρετεί τρεις κεντρικές πολιτικές μας προτεραιότητες:

1. Το νέο Σύνταγμα οφείλει να είναι λιτό, χωρίς περιττές και αναχρονιστικές διατάξεις. Να εξασφαλίζει τη συνέχεια και κυρίως την αποτελεσματικότητα του κράτους, να διαχωρίζει τις εξουσίες, να θωρακίζει τη Δικαιοσύνη. Να καθιερώνει τη λογοδοσία, τη διαφάνεια και την αξιολόγηση.
2. Το νέο Σύνταγμα οφείλει να εξασφαλίζει την κοινωνική αλληλεγγύη και τις ίσες ευκαιρίες για όλους, ως προϋπόθεση κοινωνικής κινητικότητας και ευημερίας. Να αντιμετωπίζει τις πελατειακές δομές του κράτους και να ενισχύει την κοινωνία των πολιτών.
3. Το νέο Σύνταγμα οφείλει να εγγυάται το σταθερό οικονομικό περιβάλλον, τη δημοσιονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη της χώρας.

Και στο πλαίσιο αυτό, της επιδιωκόμενης ανάπτυξης της χώρας, επιτρέψτε μου να αναφερθώ διακριτά στην πρότασή μας για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Στόχος είναι να δοθεί επιτέλους η δυνατότητα να λειτουργήσουν και στη χώρα μας, μη κρατικά και ιδιωτικά πανεπιστήμια, υπό αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, υπό την εποπτεία ανεξάρτητης αρχής υψηλού κύρους. Κυρίες και κύριοι, είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη στην οποία υπάρχει συνταγματική απαγόρευση για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Και τούτο, ενώ τα οφέλη από την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων θα είναι πρωτοφανή. Θα απαριθμήσω 6 ενδεικτικά οφέλη:

1. Θα περιορίσει δραστικά το brain drain καθηγητών και φοιτητών. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Τράπεζας, το 60% των Ελλήνων πανεπιστημιακών καθηγητών δουλεύει στο εξωτερικό. 60% των Ελλήνων πανεπιστημιακών, 11% των λοιπών ευρωπαίων πανεπιστημιακών. Επιπλέον, η χώρα μας, εμφανίζει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό, το 2017 ανήλθε σε 37.000. Όταν στην Ισπανία, για παράδειγμα, οι φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό είναι λιγότεροι, 35.000, και τούτο παρότι ο πληθυσμός της Ισπανίας είναι υπερτετραπλάσιος της Ελλάδας! Γιατί να μην μπορέσουμε να κρατήσουμε στη χώρα μας αυτό το πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό, Καθηγητών και φοιτητών;
2. Θα περιορίσει την φυγή πόρων στο εξωτερικό. Τουλάχιστον μισό δις ευρώ χάνεται κάθε χρόνο για τις δαπάνες των φοιτητών μας στο εξωτερικό, προκαλώντας πραγματική οικονομική αιμορραγία στην ελληνική οικογένεια και φυσικά εισφέροντας αδρά στο ΑΕΠ άλλων χωρών. Τη στιγμή που τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να μείνουν και να επενδυθούν στη χώρα μας.
3. Η χώρα μας θα προσελκύσει φοιτητές από όλον τον κόσμο, με σημαντική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και άμεσα οικονομικά οφέλη για τη χώρα. Η χώρα μας πολύ σύντομα θα αναδειχθεί σε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης, τη στιγμή που η διεθνής συγκυρία είναι εξαιρετικά ευνοϊκή για το συγκεκριμένο εγχείρημα, καθώς οι ροές των διεθνών φοιτητών έχουν πενταπλασιαστεί κατά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες (το 1975 μόλις 0,8 εκατ. φοιτητές σπούδαζαν στο εξωτερικό παγκοσμίως, τώρα 4,5 εκατ. φοιτητές). Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει άμεσα – σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας – 110.000 ξένους φοιτητές και παράλληλα να περιορίσει τις εκροές Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό, με άμεσο όφελος της τάξης των€1,8 δις ετησίως. Και παράλληλα,μία τέτοια μεταρρύθμιση θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξής της (κατά 1-2% ετησίως την πρώτη δεκαετία). Στην Κύπρο, η εκπαίδευση συμβάλει στο 2,5% του ΑΕΠ της χώρας.
4. Θα συμβάλλει σε έναν υγιή συναγωνισμό με τα δημόσια πανεπιστήμια προς την βελτίωση του επιπέδου παρεχόμενης εκπαίδευσης για όλους, αλλά και στην ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας.
5. Θα δώσει στους φοιτητές τη δυνατότητα επιλογής ιδρύματος φοίτησης, όπως ισχύει διεθνώς. Πώς είναι δυνατόν να έχουμε ιδιωτική εκπαίδευση στα σχολεία αλλά όχι στα πανεπιστήμια;
6. Θα τερματίσει το παράδοξο που ισχύει στη χώρα μας, στην οποία επιτρέπεται η αναγνώριση στην Ελλάδα πτυχίων μη κρατικών πανεπιστημίων του εξωτερικού, αλλά δεν επιτρέπεται η ίδρυση τέτοιων πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ας μπει επιτέλους ένα τέλος στην οπισθοδρόμηση και την αντιμεταρρύθμιση. Αρκετά μείναμε πίσω εξαιτίας των ιδεοληπτικών αγκυλώσεων. Ας μην χαθεί ακόμη μία ευκαιρία.

Σας ευχαριστώ.