ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ, άρθρο με τίτλο: «Εκπαιδεύοντας τη νέα γενιά στην 4η βιομηχανική επανάσταση»

«Εκπαιδεύοντας τη νέα γενιά στην 4^η βιομηχανική επανάσταση»

Η 4^η βιομηχανική επανάσταση βασίζεται στην ψηφιακή τεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και την ρομποτική, όπου τα δεδομένα αναπαράγονται με ταχύτητα και αποκτούν δυσδιάκριτα όρια, αναδεικνύοντας νέες δυνατότητες, αλλά και προβληματισμούς. Η παγκόσμια οικονομία μεταλλάσσεται σε ένα σύστημα έντασης γνώσης, όπου η πρώτη ύλη έχει πάψει να είναι ο πυρήνας της παραγωγής και τη θέση της έχει πάρει η πληροφορία και τα μαζικά δεδομένα.

Ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Τζιμ Γιονγκ Κιμ, ανέφερε πρόσφατα ότι, έως το 2030, περίπου 182 εκατομμύρια άνθρωποι θα αναζητούν θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης, που δεν θα είναι πλέον διαθέσιμες, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη και ο αυτοματισμός θα τις έχουν εξαλείψει, 150 εκατομμύρια άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους, ενώ 300 εκατομμύρια νέοι θα αναζητήσουν εργασία. Το 65% όλων των προπτυχιακών φοιτητών ήδη αναζητεί θέσεις εργασίας που δεν υπάρχουν σήμερα.

Υπό το πρίσμα αυτό, η αντιμετώπιση της υποαπασχόλησης συνέχεται άμεσα με την εκπαίδευση και την αποτελεσματικότερη διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας. Παράλληλα, και με δεδομένο ότι οι πληροφορίες αναπαράγονται ταχύτατα και είναι άμεσα διαθέσιμες, η έμφαση μετατοπίζεται πλέον στην αποτελεσματικότερη επεξεργασία και εφαρμογή πληροφοριών, καθώς και στην αποτελεσματικότερη ανάλυση και διαχείριση μαζικών δεδομένων, με άλλα λόγια στην καλύτερη αξιοποίηση της γνώσης.

Στη χώρα μας, δυστυχώς, η σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας συνιστά μία από τις μεγαλύτερες παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος. Παρατηρείται μάλιστα το εξής παράδοξο: αφενός σημειώνεται ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ανεργίας, η οποία στους νέους ηλικίας 15-24 υπερβαίνει το 45%, αφετέρου ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δυσκολεύεται σήμερα να βρει κατάλληλα εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Με βάση πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP), η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην καλλιέργεια κατάλληλων δεξιοτήτων και στην αντιστοίχισή τους με την αγορά εργασίας. Ενδεικτικό παράδειγμα: παρά την πρόβλεψη για 750.000 κενές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη ως το 2020 στον τομέα της πληροφορικής, και παρά την ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση ειδικών στην Ελλάδα, στις σχολές πληροφορικής στη χώρα μας κατευθύνεται μόλις το 4% των φοιτητών.

Ορισμένα μόνο από τα βήματα που θα πρέπει να διανύσουμε στην κατεύθυνση της βέλτιστης διασύνδεσης εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας:

1. Επαναπροσανατολισμός προγραμμάτων σπουδών στα τριτοβάθμια ιδρύματα, με αυξανόμενη στόχευση τις εξελισσόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας
2. Διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για τη σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την απασχόληση
3. Ενίσχυση τεχνικής/επαγγελματικής εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες
4. Αναβάθμιση και καθιέρωση ως υποχρεωτικής της πρακτικής άσκησης για φοιτητές σε επιχειρήσεις και κοινωνικούς φορείς
5. Επικαιροποιημένα επαγγελματικά περιγράμματα ως βάση για την κατάρτιση προγραμμάτων σπουδών μαθητείας και ειδικότητας
6. Ριζική επανειδίκευση σε ειδικότητες με υψηλά ποσοστά ανεργίας
7. Ενίσχυση των μαθημάτων επαγγελματικού προσανατολισμού στη μέση εκπαίδευση
8. Εισαγωγή μαθήματος επιχειρηματικότητας στα σχολεία
9. Παροχή κινήτρων επαναπατρισμού επιτυχημένων επαγγελματιών από το εξωτερικό
10. Λειτουργία στην Ελλάδα διεθνών κέντρων εκπαίδευσης σε τομείς στρατηγικής σημασίας (π.χ. τουρισμός, ναυτιλία, αγροτική παραγωγή)
11. Καλλιέργεια των λεγόμενων «ήπιων» δεξιοτήτων (soft skills), δηλ. των δεξιοτήτων που δεν συνδέονται με συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, αλλά αφορούν στη γενικότερη επαγγελματική συμπεριφορά, όπως η δημιουργικότητα και η ερευνητική σκέψη, η ομαδική δουλειά και η ικανότητα επικοινωνίας, η αυτογνωσία, η συνθετική ικανότητα και η ικανότητα διαχείρισης ερεθισμάτων και πληροφοριών.

Είναι αντικειμενικά δύσκολο να προβλέψουμε, δεδομένων των καταιγιστικών τεχνολογικών εξελίξεων, ποια ακριβώς επαγγέλματα θα έχουν ζήτηση μετά από μία δεκαπενταετία, ώστε να εφοδιάσουμε τους σημερινούς μαθητές δημοτικού με τις κατάλληλες γνώσεις. Μπορούμε, όμως, και οφείλουμε, ως Πολιτεία, να τους προσφέρουμε τα κατάλληλα μαθησιακά εργαλεία και να τους καλλιεργήσουμε τις κατάλληλες δεξιότητες, ώστε να είναι σε θέση να προσαρμοστούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον.