ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ, άρθρο με τίτλο: “Μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης για το χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης σε σύμπλευση με τις διεθνείς τάσεις ”

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η ανώτατη εκπαίδευση έχει τεθεί στο επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων και των εθνικών στρατηγικών των κρατών για την προσαρμογή τους στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας και των τεχνολογικών μετασχηματισμών. Ασφαλώς υπάρχουν διαφορές μεταξύ των στρατηγικών, οι οποίες οφείλονται κυρίως στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας, υπάρχουν όμως κοινές τάσεις που διαμορφώνονται, όπως συμπεραίνει και η έρευνα του ΙΟΒΕ του Ιουλίου 2017, για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Συγκεκριμένα,

• Διαπιστώνονται αλλαγές στον τρόπο διακυβέρνησης των συστημάτων, αλλά και των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης, στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης αυτονομίας.
• Ενισχύεται η εξωστρέφεια και η διεθνοποίηση των ιδρυμάτων, μεταξύ άλλων και με όρους βελτίωσης της θέσης τους στα διεθνή συστήματα ταξινόμησης. Η διεθνοποίηση των ιδρυμάτων αποσκοπεί όχι μόνο στην προσέλκυση φοιτητών και ερευνητών αλλά και ερευνητικών επενδύσεων.
• Ενισχύεται, αφενός, η εσωτερική λογοδοσία, με συμμετοχή εκπροσώπων από τον χώρο των επιχειρήσεων, της διοίκησης και της ευρύτερης οικονομικής και κοινωνικής ζωής, αφετέρου, η εξωτερική λογοδοσία, με ενίσχυση διαδικασιών αξιολόγησης και πιστοποίησης της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών και της λειτουργίας των ιδρυμάτων.
• Η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων συνδέεται με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων στο πλαίσιο πολυετών προγραμματικών συμφωνιών και συμβάσεων μεταξύ κρατών και ιδρυμάτων.

Παρά το εξαιρετικά υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό των Πανεπιστημίων μας, που δίνει καθημερινή μάχη σε αληθινά αντίξοες συνθήκες, στην Ελλάδα κινούμαστε τα τελευταία χρόνια στην αντίθετη κατεύθυνση από τις διεθνείς τάσεις. Η αυτονομία οπισθοχωρεί έναντι ενός υπερσυγκεντρωτικού μοντέλου διακυβέρνησης με υπερεξουσίες στο Υπουργείο Παιδείας. Ιδρύματα και προγράμματα υπερ-ρυθμίζονται και οι διαδικασίες ελέγχου νομιμότητας μπλέκονται στα γραφειοκρατικά γρανάζια. Η εσωστρέφεια υπερνικά την εξωστρέφεια, περιορίζονται τα ξενόγλωσσα προγράμματα και αποθαρρύνονται οι ελάχιστοι ξένοι φοιτητές. Ελλιπής λογοδοσία και αξιολόγηση, χωρίς έλεγχο των αποτελεσμάτων και της απόδοσης των ιδρυμάτων, χωρίς σαφή κίνητρα για βελτίωση, με μάλλον συμβουλευτική αξιολόγηση που δεν λαμβάνεται υπόψη, με πλημμελώς εφαρμοσμένες διαδικασίες πιστοποίησης της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών και της λειτουργίας των ιδρυμάτων.

Στον αντίποδα, η Νέα Δημοκρατία, θέτει ως κεντρικό στόχο της εκπαιδευτικής πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση, η Ελλάδα να αναδειχθεί ως διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, με αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης και παράλληλη προσέλκυση επενδύσεων. Με αυτό τον στόχο, επιχειρούμε να ενσωματώσουμε στις προτάσεις μας τις διεθνείς τάσεις και πρακτικές στην ανώτατη εκπαίδευση εντάσσοντάς τις στο ελληνικό συγκείμενο.

Στις προτάσεις αυτές, κεντρικό ρόλο κατέχει η αξιολόγηση, σε όλα τα επίπεδα, οργανωμένη, με σύγχρονες τεχνικές, που διασφαλίζει την ορθή και αποδοτική λειτουργία και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Οι προτάσεις μας, επιπλέον, στοχεύουν σε:

• Ενίσχυση της αυτονομίας και αυτοδιοίκησης των ιδρυμάτων, ώστε να μην ελέγχονται ασφυκτικά από το Υπουργείο Παιδείας, αλλά να εποπτεύονται παραγωγικά και με κριτήρια ποιότητας.
• Σύνδεση της εκπαίδευσης και της έρευνας με την παραγωγική διαδικασία, με κίνητρα για τη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και νεοφυών επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και εφαρμοσμένης έρευνας.
• Εξορθολογισμός, καλύτερη αξιοποίηση, αλλά και διεύρυνση των χρηματοδοτικών εργαλείων για την επίλυση χρόνιων ζητημάτων που ανακύπτουν από την υποχρηματοδότηση.
• Ενίσχυση της εξωστρέφειας των Πανεπιστημίων και των συνεργασιών με ιδρύματα του εξωτερικού, με έμφαση στη δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.
• Αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος με ουσιαστική αντιμετώπιση φαινομένων βίας και ανομίας.
• Ενίσχυση της ανώτατης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και η δημιουργία ενός μηχανισμού για τη διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας σε συγκεκριμένες δεξιότητες.
• Ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Χωρίς αστερίσκους, χωρίς υποσημειώσεις, αλλά όχι εις βάρος του δημόσιου Πανεπιστημίου. Δεν γίνεται σήμερα τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια να επιτρέπονται παντού και να μην επιτρέπονται στην Ελλάδα.

Αυτή είναι η ανώτατη Παιδεία του αύριο, που οφείλουμε να επιδιώκουμε για τα παιδιά μας.

Εδώ η ηλεκτρονική δημοσίευση του άρθρου.