Ομιλία στην πανηγυρική συνεδρία της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος, όπου παρουσιάστηκε η δράση της Ομοσπονδίας για ενημέρωση και προσέλκυση δοτών μυελού των οστών, σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης και Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών του Πανεπιστημίου Πατρών

Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι,

Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση στην εκδήλωσή σας. Σας ευχαριστώ ιδιαιτέρως για έναν ακόμη λόγο: για το ίδιο το θέμα της σημερινής εκδήλωσης. Η δράση της Ομοσπονδίας για ενημέρωση και προσέλκυση εθελοντών δοτών μυελού των οστών σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης και Προσέλκυσης Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών του Πανεπιστημίου Πατρών (ΚΕΔΜΟΠ) αξίζει συγχαρητήρια και αποδεικνύει έμπρακτα ότι η Παιδεία με την κοινωνική προσφορά συνδέονται άρρηκτα και αυτή η αγαστή σχέση μπορεί να αποδώσει καρπούς και να φέρει αλλαγές στην κοινωνία.

Φίλες και φίλοι,

Οι αξίες του εθελοντισμού και της κοινωνικής προσφοράς πρέπει να εμφυσηθούν στους νέους ήδη από το σχολείο, προκειμένου να καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε την κινητήριο δύναμη της αλληλεγγύης στην κοινωνία. Δυστυχώς, οι έννοιες αυτές απουσιάζουν από το εκπαιδευτικό μας σύστημα, με αποτέλεσμα να μην μπολιάζουν τη νοοτροπία και, τελικά, να μην επηρεάζουν την καθημερινότητά μας. Μπορούμε, όμως, να αλλάξουμε τα πράγματα. Και η δική σας πρωτοβουλία είναι χαρακτηριστική. Επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας και μια δική μου σχετική εμπειρία: κατόπιν πρωτοβουλίας του ΔΕΣΜΟΥ, ενός Μη Κερδοσκοπικού Σωματείου, το οποίο ιδρύσαμε 5 νέοι επαγγελματίες το 2012, φέτος, για δεύτερη χρονιά, λειτουργεί πιλοτικά σε 150 σχολεία σε όλη την Ελλάδα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω», με στόχο την καλλιέργεια του εθελοντισμού, της αλληλεγγύης και της στάσης ζωής ενεργού πολίτη στους μαθητές, μέσα από θεωρητική και βιωματική διδασκαλία. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι ο εθελοντισμός και η κοινωνική προσφορά να γίνουν τρόπος ζωής για τις επόμενες γενιές. Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές αγκάλιασαν την πρωτοβουλία και τα αποτελέσματα είναι ήδη ενθαρρυντικά. Με λίγα λόγια, η παθητική και μεμψίμοιρη στάση ζωής ότι τα πράγματα είναι άσχημα και δύσκολα αλλάζουν, δεν πρέπει να αναστέλλει τη δράση μας: υπάρχει λαμπρό πεδίο δράσης, αλλά πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο, με όραμα και ξεκάθαρη στόχευση.

Ειδικά για το ζήτημα της δωρεάς ιστών και οργάνων, είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ ενδελεχώς στο πλαίσιο κατάρτισης του Προγράμματος της Νέα Δημοκρατία. Γιατί στη Νέα Δημοκρατία, και αυτό είναι κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί, δεν μας απασχολούν μόνο τα θέματα που φέρονται να είναι της «πρώτης γραμμής», όπως τα οικονομικά, τα διεθνή, το προσφυγικό. Δεν έχουμε προτάσεις μόνο για αυτά. Μας απασχολούν εξίσου τα θέματα της καθημερινότητας των πολιτών. Μας ενδιαφέρει να προτείνουμε απτές, υλοποιήσιμες, συγκεκριμένες προτάσεις για τα καθημερινά προβλήματα της κοινωνίας.

Η δωρεά ιστών και οργάνων είναι ένα ζήτημα, κυριολεκτικά, ζωής και θανάτου. Ζήτημα ζωής, καθώς χάρη στην αλληλεγγύη και τον αλτρουισμό που πολλοί συγγενείς επιδεικνύουν σε δύσκολες στιγμές απώλειας ενός δικού τους ανθρώπου, δίνεται μία δεύτερη ευκαιρία ζωής σε σοβαρά πάσχοντες. Ένας δότης μπορεί να δώσει ζωή μέχρι και σε 8 άλλους ανθρώπους, μέσω δωρεάς οργάνων, και σε μέχρι 20 άλλους μέσω δωρεάς ιστών. Ζήτημα θανάτου, καθώς όσο το καθεστώς δωρεών και μεταμοσχεύσεων δεν βελτιώνεται, οδηγούμαστε σε πολυάριθμες απώλειες ανθρωπίνων ζωών.

Δυστυχώς για την Ελλάδα τα στοιχεία είναι απογοητευτικά, γεγονός που κάνει πρωτοβουλίες, όπως η δική σας να έχουν ξεχωριστή βαρύτητα και σημασία. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΜ, στην Ελλάδα, το 2015 είχαμε 30 δότες, δηλαδή 2,7 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, και πραγματοποιήθηκαν 69 μεταμοσχεύσεις οργάνων. Την ίδια στιγμή ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 20 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ υπάρχουν χώρες που αξιοποιούν 35 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού.

Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τα περισσότερα θύματα ως προς τον πληθυσμό από τροχαία ατυχήματα, τα οποία αποτελούν κύρια πηγή λήψης οργάνων προς μεταμόσχευση. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, το 2014 έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία 72 άνθρωποι ανά εκατ. πληθυσμού, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 50. Για να κατανοήσουμε εναργέστερα τα μεγέθη, στην Ελλάδα το 2014, ανά εκατομμύριο πληθυσμού έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία 72 άνθρωποι, ενώ δότες ήταν μόλις 4,5, όταν στην Ισπανία είναι 33 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού και στην Πορτογαλία και την Κροατία έφτασαν το 2014 τους 30 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι στην Ισπανία ένας νεφροπαθής μεταμοσχεύεται μέσα σε έξι μήνες από τη στιγμή που αρχίζει αιμοκάθαρση, ενώ στην Ελλάδα ο μέσος χρόνος αναμονής είναι 7-8 χρόνια.

Κυρίες και κύριοι,

Οι βασικές αιτιίες του προβλήματος μπορούν να αναζητηθούν – στην έλλειψη υποδομών (π.χ. κλινών ΜΕΘ) και προσωπικού (γενικού και ειδικά εκπαιδευμένου) άκρως απαραίτητων για την απαιτητική φροντίδα του δότη, η οποία εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα των οργάνων του, – στην έλλειψη Συντονιστών Μεταμοσχεύσεων και συνεπαγόμενη αδυναμία του ελλιπούς και ιδιαιτέρως επιβαρυμένου προσωπικού να καλύψει όλα τα στάδια της διαδικασίας μεταμόσχευσης, – στην αδυναμία/ απροθυμία του θεράποντος ιατρού να διαπιστώσει τον εγκεφαλικό θάνατο ασθενούς και – στην χαμηλή χρηματοδότηση του ΕΟΜ.

Ωστόσο, πριν από όλα αυτά, για την κακή εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα στο πεδίο της δωρεάς οργάνων ευθύνεται η ελλιπής ενημέρωση και η συνακόλουθη απουσία σχετικής κουλτούρας. Και αυτές οι ελλείψεις θεραπεύονται μόνο με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εκκινώντας από την σχολική και εφηβική ηλικία. Εσείς, τα μέλη της Ομοσπονδίας σε συνεργασία με το  ΚΕΔΜΟΠ, δίνετε σήμερα το καλό παράδειγμα και αποδεικνύετε στην πράξη πόσο μπορεί να αποδώσει η συμπόρευση της Παιδείας με την κοινωνική προσφορά. Εύχομαι η φωνή σας να γίνει πιο δυνατή και η δράση σας να βρει όλο και περισσότερους μιμητές.

Εύχομαι σε όλους μια καλή και δημιουργική χρονιά.

Σας ευχαριστώ.