«Ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης ως πυλώνας ανάπτυξης»
Ομιλία Υπεύθυνης Τομέα Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής
Διακυβέρνησης ΝΔ, Βουλευτού Επικρατείας Νίκης Κ. Κεραμέως
Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, Κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να βρίσκομαι εδώ σήμερα, ανάμεσά σας.
Θα επικεντρώσω την παρέμβασή μου στο θέμα των μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση ως πυλώνα ανάπτυξης. Πιστεύω ότι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις της διοικητικής μεταρρύθμισης σήμερα είναι να χτίσουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ δημόσιας διοίκησης και επιχειρηματικότητας – να συνεχίσουμε με συνέπεια τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δομών, διαδικασιών και αντιλήψεων στη δημόσια διοίκηση. Με ποιον στόχο; Με στόχο να βελτιώσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον, να απελευθερώσουμε τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας και να συμβάλλουμε, έτσι, στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Νομίζω όλοι συμφωνούμε ότι υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει στο δημόσιο. Γνωρίζουμε τα προβλήματα που ταλαιπωρούν διαχρονικά τη δημόσια διοίκηση: δυσλειτουργία, πολυπλοκότητα, πολυδιάσπαση, έλλειψη στόχευσης, απουσία τεκμηρίωσης στη χάραξη πολιτικής, πολυνομία, κακονομία, και φυσικά λαθεμένη αξιοποίηση του προσωπικού.
Τα τελευταία δυόμιση χρόνια τολμήσαμε να αναμετρηθούμε με τις προκλήσεις αυτές. Τολμήσαμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και να κάνουμε τομές. Τομές για να διορθώσουμε τις στρεβλώσεις και για να καταστήσουμε τη δημόσια διοίκηση πιο αποτελεσματική. Και πετύχαμε, νομίζω, πολλά. Παρά τις αντιξοότητες και το δύσκολο δημοσιονομικό περιβάλλον.
Υλοποιήσαμε σημαντικές δράσεις σε πέντε βασικούς άξονες:
Θα σας θυμίσω ενδεικτικά 8 πρωτοβουλίες.
1) Πρώτον, μειώσαμε κατά 25% τα διοικητικά βάρη για τις επιχειρήσεις σε 13 τομείς της οικονομίας. Και καταργήσαμε τα συστήματα αδειοδότησης, ξεκινώντας από 25 δραστηριότητες που αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τι σημαίνει αυτό; Δεν χρειάζεται πλέον να καταθέτει κανείς ατελείωτα δικαιολογητικά και να περιμένει την έγκριση της δημόσιας υπηρεσίας. Αρκεί πλέον μία υπεύθυνη δήλωση. Με άλλα λόγια, το κάναμε σημαντικά πιο εύκολο για κάποιον να ξεκινήσει μία νέα επιχείρηση.
2) Δεύτερον, μειώσαμε τη γραφειοκρατία. Δύο παραδείγματα μόνο:
3) Τρίτον, αναβαθμίσαμε σημαντικά τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών. Προσθέσαμε 27 νέες υπηρεσίες στα ΚΕΠ. Πλέον, από οποιοδήποτε ΚΕΠ μπορεί κανείς να πάρει επί τόπου πιστοποιητικό γέννησης, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, πιστοποιητικό ιθαγένειας, βεβαιώσεις για φορολογική χρήση, ασφαλιστική ενημερότητα, ηλεκτρονικά παράβολα και πολλά άλλα. Και επειδή τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους, θα σας πω ενδεικτικά ότι το 2013 δόθηκαν περίπου 600.000 πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης, ενώ το 2014, με το νέο ηλεκτρονικό σύστημα που εγκαταστήσαμε, δόθηκαν πάνω από 1 εκατομμύριο τέτοια πιστοποιητικά με μία μόνο επίσκεψη.
4) Τέταρτον, καταρτίσαμε νέα οργανογράμματα για τα Υπουργεία. Θα μου πείτε και τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι αξιολογήσαμε όλες τις δομές στο Δημόσιο και τις μειώσαμε κατά 40%. Και όταν λέω μείωση δομών, δεν εννοώ περικοπές υπαλλήλων, εννοώ την κατάργηση περιττών διευθύνσεων και περιττών τμημάτων, εννοώ την κατάργηση των υπηρεσιών «φαντάσματα» που συχνά δεν είχαν ούτε έναν υπάλληλο.
5) Πέμπτον, με τη Νέα Διαύγεια, ενισχύσαμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στο Δημόσιο. Πλέον κάθε πράξη εκτός ΦΕΚ αποκτά ισχύ μόνο όταν και αν αναρτηθεί στη «Διαύγεια».
6) Έκτον, επιταχύναμε και ενισχύσαμε σημαντικά τις πειθαρχικές διαδικασίες. Παλιότερα τι γινόταν; Εσκεμμένα δεν προχωρούσαν οι πειθαρχικές διαδικασίες και τελικά οι εκκρεμείς υποθέσεις παραγράφονταν.
Επίσης, για πρώτη φορά έγινε εκτεταμένος έλεγχος εγκυρότητας όλων των τίτλων σπουδών και των πιστοποιητικών πρόσληψης των δημοσίων υπαλλήλων. Και εντοπίστηκαν πάνω από 500 περιπτώσεις πλαστών δικαιολογητικών.
Συγκριτικά με το 2012, το 2014 τετραπλασιάστηκαν οι πειθαρχικές αποφάσεις. Και τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι ανατρέψαμε την αίσθηση ατιμωρησίας που επικρατούσε στο Δημόσιο. Αυτές οι αλλαγές όμως ενόχλησαν την τωρινή Κυβέρνηση και ψήφισε ήδη νόμο για να τις καταργήσει, για να επανέλθει δηλαδή η ατιμωρησία στο Δημόσιο.
7) Έβδομον, θεσμοθετήσαμε ένα νέο, αξιοκρατικό σύστημα επιλογής προϊσταμένων στο Δημόσιο. Με το νέο σύστημα μπαίνει τέλος στη λογική της αρχαιότητας, μπαίνει τέλος στη λογική της κομματικής επιλογής και εισάγονται αξιοκρατικά κριτήρια για την ανάληψη θέσης ευθύνης. Στόχος είναι να επιλέγονται οι πιο κατάλληλοι υπάλληλοι για κάθε θέση.
Kαι τελευταίο παράδειγμα, ξεκινήσαμε τη διαδικασία πρόσληψης επιτυχόντων διαγωνισμών του ΑΣΕΠ. Επρόκειτο για μία εκκρεμότητα πολλών χρόνων, που αφορούσε σχεδόν 800 άτομα Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, τα οποία είχαν περάσει στο ΑΣΕΠ και των οποίων η πρόσληψη είχε παγώσει. Αυτήν τη διαδικασία πρόσληψης την ξεπαγώσαμε, και ψάξαμε στοχευμένα τις ανάγκες των Υπουργείων, προκειμένου οι προσλήψεις αυτές όχι μόνο να γίνουν, αλλά και να γίνουν σωστά. Ώστε οι επιτυχόντες να απασχοληθούν εκεί που χρειάζονται το περισσότερο. Σε πλήρη αντιδιαστολή, η τωρινή Κυβέρνηση προβαίνει τώρα σε αθρόες επαναπροσλήψεις, χωρίς καμία προηγούμενη διερεύνηση αναγκών, χωρίς κανέναν προγραμματισμό.
Κυρίες και Κύριοι,
Παρά τις όποιες αστοχίες, τα τελευταία δυόμιση χρόνια υλοποιήσαμε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στο Δημόσιο. Αναμετρηθήκαμε με τα μεγάλα και τα δύσκολα, ενώ η τωρινή Κυβέρνηση κινείται στη λογική της ήσσονος προσπάθειας και εξυπηρετεί την εκλογική της πελατεία.
Εμείς πιστεύουμε σε ένα μικρότερο, αποτελεσματικότερο και πιο ευέλικτο κράτος που θα εφαρμόζει τους νόμους και θα εγγυάται ίσες ευκαιρίες για όλους. Σε ένα κράτος που θα διευκολύνει την καθημερινότητα του πολίτη, θα ενισχύει την επιχειρηματικότητα και θα υπηρετεί την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Προς την κατεύθυνση αυτή, πιστεύω, θα πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας στο μέλλον. Συγκεκριμένα, θα αναφερθώ σε 6 άξονες στους οποίους πιστεύω ότι θα πρέπει να εστιάσουμε και οι οποίοι μπορούν να επιφέρουν διαφορά ακόμη και σε οικονομίες που είναι επικεντρωμένες σε συγκεκριμένους τομείς δραστηριότητας, όπως εδώ στην Καστοριά στην γουνοποιία, στον αγροτικό τομέα και στον τουρισμό.
1) Πρώτον λοιπόν πρέπει να αντιμετωπίσουμε ακόμη πιο αποφασιστικά το πρόβλημα της πολυνομίας και της κακονομίας, που ευνοεί τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά. Πότε διευκολύνεται η εκδήλωση φαινομένων διαφθοράς; Όταν το θεσμικό πλαίσιο είναι περίπλοκο, όταν αφήνει μεγάλα περιθώρια ερμηνείας. Όταν δεν υπάρχουν προτυποποιημένες διαδικασίες. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να απλοποιήσουμε τη νομοθεσία και να ενισχύσουμε τη διαφάνεια. Να μπορέσει επιτέλους ο πολίτης και ο επιχειρηματίας να καταλάβει ποιοι νόμοι υπάρχουν και ποιοι τον αφορούν. Η κωδικοποίηση αυτή μπορεί να μειώσει τον όγκο της ρυθμιστικής ύλης κατά 50%.
Όπως επίσης χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο που νομοθετούμε. Να συλλέγουμε και να αξιολογούμε προηγουμένως περισσότερα δεδομένα από την κοινωνία και την αγορά. Για κάθε μέτρο να υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση, να αξιολογούνται τα αποτελέσματα και να εκτιμώνται οι δαπάνες, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας. Βασική επιδίωξη πρέπει να είναι: καμία ρύθμιση χωρίς προηγούμενη ουσιαστική ανάλυση επιπτώσεων.
2) Δεύτερον, να απλουστεύσουμε και να τυποποιήσουμε ακόμη περισσότερο τις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν επιχειρηματικές δραστηριότητες, και να ελαφρύνουμε έτσι το κόστος για τις επιχειρήσεις. Να μειώσουμε ακόμη περισσότερο τα διοικητικά βάρη και να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό, καταργώντας περισσότερα ρυθμιστικά εμπόδια σε περισσότερους κλάδους της οικονομίας.
3) Τρίτον, να ενισχύσουμε τη συνεργασία μεταξύ Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις και προμήθειες, αλλά και με την ανάθεση δραστηριοτήτων του δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα που μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη, ποιοτικότερη και οικονομικότερη παροχή υπηρεσιών για τον πολίτη.
4) Τέταρτο, να επεκτείνουμε τις ψηφιακές υπηρεσίες σε όλο το Δημόσιο και, κυρίως, να ενισχύσουμε τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών. Να τα εμπλουτίσουμε με ακόμη περισσότερες υπηρεσίες. Με τι στόχο; Με στόχο τα ΚΕΠ να γίνουν υπηρεσίες μιας στάσης, να γίνουν το μοναδικό σημείο εξυπηρέτησης ιδιωτών και επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο. Και πως θα γίνει αυτό; Με το να διασυνδέσουμε ηλεκτρονικά τις διάσπαρτες βάσεις δεδομένων της διοίκησης για να βγαίνουν όλα τα πιστοποιητικά εύκολα και γρήγορα από τα ΚΕΠ ή ακόμα και ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, από το σπίτι κάθε πολίτη.
Kαι πέρα από τις παραπάνω δράσεις που συμβάλλουν ευθέως στην ανάπτυξη, υπάρχουν και άλλες που αφορούν περισσότερο εσωτερικές λειτουργίες του Δημοσίου. Και αυτές μπορούν εμμέσως να συμβάλουν στην ανάπτυξη μέσω της δημιουργίας ενός αποτελεσματικότερου κράτους.
5) Τέτοια δράση είναι παραδείγματος χάρη η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης και αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού στο Δημόσιο. Με άλλα λόγια, συνεχής επιμόρφωση, καλύτερη αξιολόγηση και αποτελεσματικότερη κατανομή των δημοσίων υπαλλήλων.
Η σημερινή Κυβέρνηση δεν θέλει την αξιολόγηση. Προωθεί τη λογική της ήσσονος προσπάθειας και την εξίσωση όλων προς τα κάτω. Και σε αυτό θα μας βρει απέναντί της. Εμείς πιστεύουμε στην αξιοκρατία και στην ισότητα των ευκαιριών, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να ανταμείβονται οι ικανοί, και ότι χωρίς αξιολόγηση αδικούνται οι επιμελείς και μειώνεται η παραγωγικότητα του δημοσίου τομέα. Θέλουμε ένα σύστημα αξιολόγησης που θα επιτρέψει στο Δημόσιο να γίνεται διαρκώς καλύτερο.
Παράλληλα, θέλουμε να ενισχύσουμε την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Γιατί την κινητικότητα; Για να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό εκεί που χρειάζεται το περισσότερο. Για να καλύψουμε τις υπηρεσίες εκείνες που είναι υποστελεχωμένες και δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Η διαδικασία αυτή θα γίνει βάσει ενός νέου πληροφοριακού συστήματος που θα εξασφαλίζει απόλυτη διαφάνεια, αξιοκρατία και τη μεγαλύτερη δυνατή κάλυψη των υπηρεσιακών αναγκών. Για το σκοπό αυτό, έχουμε ξεκινήσει να σχεδιάζουμε και ένα νέο σύστημα ταξινόμησης κλάδων και ειδικοτήτων, ένα νέο και απλοποιημένο κλαδολόγιο που θα παντρεύει κατηγορίες θέσεων εργασίας με τις δεξιότητες που απαιτούνται για την εκτέλεσή τους.
6) Τελευταίος άξονας, μπορούμε να βελτιώσουμε και να επιταχύνουμε ακόμη περισσότερο τις πειθαρχικές διαδικασίες. Στον τομέα αυτό έγιναν πολλά τα τελευταία δυόμιση χρόνια αλλά πάντοτε μπορούν να γίνουν περισσότερα στην κατεύθυνση ενός αντικειμενικού και αμερόληπτου συστήματος.
Κυρίες και κύριοι, το πρόγραμμά μας για την επόμενη μέρα χτίζει πάνω σε όσα με μεγάλο κόπο και κόστος έγιναν τα τελευταία 2 χρόνια, χτίζει πάνω στις προηγούμενες διαρθρωτικές αλλαγές και αναδεικνύει τον καίριο ρόλο της δημόσιας διοίκησης στη στήριξη της ανάπτυξης. Πως; Μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας, της ελάφρυνσης των διοικητικών βαρών, της απλοποίησης των διαδικασιών, της πάταξης της διαφθοράς, της ενίσχυσης της διαφάνειας, της επέκτασης των ψηφιακών υπηρεσιών. Για όλα αυτά αγωνιζόμαστε και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε.
Ευχαριστώ πολύ.
Εάν θέλετε να ενημερώνεστε για τις δράσεις μας, μπορείτε να δηλώσετε παρακάτω τα στοιχεία σας:
Εάν θέλετε να ενημερώνεστε για τις δράσεις μας, μπορείτε να δηλώσετε παρακάτω τα στοιχεία σας: