Κυρία πρέσβη, αξιότιμε κύριε καθηγητά, εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης σας ευχαριστούμε πολύ που είστε εδώ σήμερα μαζί μας, για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με την σύνδεση της βιώσιμης ανάπτυξης με την εκπαίδευση και την καινοτομία. Ευχαριστούμε για τα ιδιαιτέρως εμψυχωτικά σας λόγια, σχετικά με την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας και τις προοπτικές, προκειμένου η χώρα μας να ακολουθήσει το παράδειγμά σας και να ανακάμψει γρήγορα.
Κύριε καθηγητά, η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί έννοια κλειδί και συνιστά τη μέγιστη πρόκληση για όλη την ανθρωπότητα. Στόχος είναι η ικανοποίηση των αναγκών της παρούσης γενιάς, με μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Μάλιστα, στην ειδική σύνοδο του ΟΗΕ το 2015 στη Νέα Υόρκη, υιοθετήθηκαν 17 ολοκληρωμένοι και αδιαίρετοι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης. Ανάμεσα σε αυτούς τους 17 στόχους, ήταν και η εκπαίδευση και η καινοτομία. Αναφέρω ενδεικτικά, όσον αφορά την εκπαίδευση, αναφέρθηκε στην ειδική σύνοδο του ΟΗΕ ότι διασφαλίζουμε την ελεύθερη, ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση προάγοντας ευκαιρίες δια βίου μάθησης για όλους και όσον αφορά την καινοτομία, δημιουργούμε ανθεκτικές υποδομές, προάγουμε την ανοιχτή και βιώσιμη βιομηχανοποίηση και ενθαρρύνουμε την καινοτομία.
Ξεκινώντας από την εκπαίδευση, νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι βιώσιμη εκπαίδευση δεν μπορεί να επιτευχθεί ελλείψει ποιοτικής ουσιαστικής εκπαίδευσης για όλους και ευκαιρίες δια βίου μάθησης και ενθάρρυνσης της καινοτομίας. Παλιότερα, υπήρχε ένας στόχος που έλεγε, να έχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη πρόσβαση στην εκπαίδευση. Πλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των παιδιών που λαμβάνουν κάποια εκπαίδευση αγγίζει το 91%. Από αυτό το 91% όμως, το 56% από τα παιδιά αυτά δείχνει ότι τελικά δεν θα μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν ούτε θα αποκτήσουν κάποια δεξιότητα, παρότι έχουν φοιτήσει σε κάποιο σχόλιο. Άρα η έμφαση πλέον μετατίθεται, αφενός στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και αφετέρου στην ανταπόκριση της σε ατομικές και κοινωνικές ανάγκες των μαθητών.
Περνώντας στην καινοτομία, η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε προηγμένες χώρες βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην τεχνολογική πρόοδο και την καινοτομία και αυτό το ξέρετε πολύ καλύτερα από εμάς.
Συμβαίνει επειδή οι κλάδοι της οικονομίας που αξιοποιούν την καινοτόμο σκέψη, μπορούν πιο εύκολα να μετατρέψουν την παγκόσμιες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ευκαιρίες για ανάπτυξη, με νέα βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες, που εν τέλει θα επιτύχουν και μια βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες καινοτομίας δημιουργούν στις περισσότερες περιπτώσεις μεγάλη προστιθέμενη αξία σε μια οικονομία και κατά κανόνα προσφέρουν πολλές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Κύριε καθηγητά, άκουσα με μεγάλο ενδιαφέρον ότι στη χώρα σας – και πρέπει να είστε περήφανοι γι’ αυτό- οι δαπάνες για την έρευνα και την ανάπτυξη αντιστοιχούν, αν συγκράτησα καλά το νούμερο, στο 4,3% του Α.Ε.Π. της χώρας και αυτό είναι πραγματικά εντυπωσιακό μέγεθος. Είναι, αν δεν κάνω λάθος, διπλάσιο από το μέσο όρο της Ευρώπης. Δυστυχώς η χώρα μας δεν βρίσκεται εκεί. Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα μας το 2015 ήταν κάτω από το 1%, στο 0,96% του Α.Ε.Π. και όπως φαίνεται παρότι – και συμφωνώ με αυτό που είπε προηγουμένως ο κ. Υπουργός- έχουμε εξαιρετικής ποιότητας επιστημονικό δυναμικό, εξαιρετικά πανεπιστήμια, εξαιρετικά ερευνητικά κέντρα, εξαιρετικούς ερευνητές, δυστυχώς η Ελλάδα ως χώρα στηρίζεται ελάχιστα αυτή τη στιγμή στους εξωστρεφείς και δυναμικούς κλάδους της καινοτομίας και της εκπαίδευσης και προσωπικά θεωρώ ότι μια από τις μεγαλύτερες παθογένειες του συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι η αδυναμία σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η αδυναμία ανταπόκρισης στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.
Κυρίες και κύριοι, είμαστε εδώ σήμερα για να συζητήσουμε προτάσεις, λύσεις και καλές πρακτικές και η χώρα σας συνιστά φωτεινό παράδειγμα για πολλές πρακτικές που αφορούν στην έρευνα, που αφορούν σε συνεργασίες μεταξύ πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και νεοφυών επιχειρήσεων, τις λεγόμενες startups, θέματα, τα οποία έχουμε συζητήσει εκτενώς και με την πρέσβη σας στην Ελλάδα, θέματα τα οποία πραγματικά μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ και τρόπους κατά τους οποίους μπορούμε και να ενισχύσουμε, θα έλεγα, τη συνεργασία των δύο χωρών και στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Και όταν μιλάμε για λύσεις και σας άκουσα με μεγάλη προσοχή, σαφώς και στο δικό μας μυαλό είναι πώς θα συνδέσουμε καλύτερα την έρευνα και την εκπαίδευση με τις νέες απαιτήσεις της παραγωγικής διαδικασίας, πώς θα δώσουμε κίνητρα συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και δη νεοφυών επιχειρήσεων, των startups, πώς θα αξιοποιήσουμε καλύτερα και θα διευρύνουμε χρηματοδοτικά εργαλεία, πώς θα επεκτείνουμε τον ψηφιακό γραμματισμό σε όλο τον πληθυσμό.
Και εδώ θα ήθελα να κλείσω με το εξής. Άκουσα μια διαπίστωση σας με πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και είδα και τον κ. Υπουργό, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό έδειχνε να συμφωνεί με τις προτάσεις σας και αναρωτιέμαι εάν συμφωνεί και σε μια που αναφέρατε συγκεκριμένα. Είπατε, αν δεν κάνω λάθος, ότι στο Ισραήλ συνδέεται η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων με την αξιολόγηση, με τις επιδόσεις, δηλαδή, του ιδρύματος αυτού. Αυτό είναι κάτι το οποίο και εμείς πρεσβεύουμε. Θεωρούμε ότι σε κάποιο βαθμό θα πρέπει να συνδεθεί η χρηματοδότηση των ιδρυμάτων με τις επιδόσεις των ιδρυμάτων αυτών. Είναι μια πρόταση που κάνουμε στο δημόσιο διάλογο και πολύ θα ήθελα να πείσετε και τον Υπουργό, ενδεχομένως, να συμφωνήσει μαζί σας.
Κύριε καθηγητά, ευχαριστούμε πάρα πολύ και πάλι για τις πολύ γόνιμες σκέψεις σας, οι οποίες μας δίνουν αφορμή για διάλογο.
Εάν θέλετε να ενημερώνεστε για τις δράσεις μας, μπορείτε να δηλώσετε παρακάτω τα στοιχεία σας:
Εάν θέλετε να ενημερώνεστε για τις δράσεις μας, μπορείτε να δηλώσετε παρακάτω τα στοιχεία σας: