Συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκης Κεραμέως στη δημοσιογράφο Γεωργία Αθ. Σκιτζή, για τη Βραδυνή της Κυριακής

1. Με περισσότερες από 260.000 κενές θέσεις εργασίας και κλάδους όπως η μεταποίηση, οι κατασκευές και ο τουρισμός να πλήττονται σοβαρά, ποιες περαιτέρω συγκεκριμένες πολιτικές ή πρωτοβουλίες σχεδιάζονται για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσιμης έλλειψης εργατικού δυναμικού και την εξασφάλιση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης;

Είναι αλήθεια ότι έχουμε πολύ μεγάλη μείωση της ανεργίας, η οποία για πρώτη φορά μετά το 2009 είναι μονοψήφια, στο 9%, σχεδόν 50% κάτω από το ποσοστό που παραλάβαμε το 2019. Είναι επίσης αλήθεια, ότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας στους τομείς που αναφέρατε, εξαιτίας της ανισορροπίας μεταξύ των προσφερόμενων δεξιοτήτων και των διαρκώς μεταβαλλόμενων αναγκών της αγοράς εργασίας. Για να επέλθει καλύτερη ισορροπία, υλοποιούμε μία σειρά από ενέργειες όπως η αναβάθμιση δεξιοτήτων και η επανακατάρτιση, προγράμματα επαγγελματικής μαθητείας σε τομείς με μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας, προγράμματα κατάρτισης των μακροχρόνια ανέργων αλλά και ημέρες καριέρας στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

2. Η φορολογία στο προσωπικό εισόδημα, στα εταιρικά κέρδη και στον ΦΠΑ θεωρείτε ότι είναι δίκαιη, ισορροπημένη ή υψηλή; Μάλλον προκαλεί ανησυχία στις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους. Πώς σκοπεύετε να ισορροπήσετε την πολιτική φορολογίας με την ανταγωνιστικότητα της αγοράς εργασίας και την ενίσχυση της δημιουργίας θέσεων εργασίας;

Όπως γνωρίζετε, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, συνεπής με τις δεσμεύσεις της, έχει προχωρήσει σε πάνω από 70 μειώσεις φόρων από το 2019 έως σήμερα. Παράλληλα, έχουμε μειώσει τις ασφαλιστικές εισφορές, για εργαζόμενους και εργοδότες, κατά 5,4% από το 2019. Η πολιτική αυτή, που είναι δυνατή χάρη στην ανάπτυξη της οικονομίας και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, αφενός αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και αφετέρου οδηγεί τις επιχειρήσεις σε αύξηση των θέσεων εργασίας.

3. Είναι αλήθεια ότι το ύψος του κατώτατου μισθού δεν έχει καμία σχέση με το 2019. Όμως παρά τις απανωτές αυξήσεις η αγοραστική δύναμη δεν έχει αυξηθεί. Πότε θα το δούμε αυτό;

Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών είναι αυτή που διασφαλίζει και την αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης. Η κυβέρνηση, με σειρά παρεμβάσεων, προσπαθεί να περιορίσει τις συνέπειες της ακρίβειας που πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ με τους ελέγχους στην αγορά και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί, χτυπά φαινόμενα κερδοσκοπίας. Την ίδια στιγμή, ενισχύουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, με μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού, κατά 28%, από τα 650 ευρώ το 2019 στα 830 ευρώ σήμερα, ενώ με συνολική αύξηση κατά 46%, θα φτάσει τα 950 ευρώ το 2027, με αύξηση του μέσου μισθού κατά 21%, με αύξηση των συντάξεων κατά 13,6%, αλλά και με μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών. Όλα αυτά έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν καρπούς αλλά θα αποδώσουν ακόμη περισσότερο το 2025, δεδομένης και της νέας επερχόμενης αύξησης του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο, που θα συμπαρασύρει και το μέσο μισθό, και της τάσης σταθεροποίησης των τιμών.

4. Η αντιπολίτευση επιμένει ότι είναι άδικος ο τρόπος που προσδιορίζεται ο κατώτατος μισθός. Τι απαντάτε;

Ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο μηχανισμός αύξησης του κατώτατου μισθού, που θα ισχύει από το 2027, συνιστά ασπίδα προστασίας για τους εργαζόμενους, αφού ο κατώτατος μισθός δεν θα μπορεί ποτέ να μειωθεί και είναι απολύτως δίκαιος, αφού η αύξηση του θα συνδέεται με τον πληθωρισμό και την παραγωγικότητα της οικονομίας. Με απλά λόγια, όσο αυξάνουν οι τιμές στην αγορά, θα αυξάνει και ο κατώτατος μισθός ενώ οι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν και μερίδιο της οικονομικής ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Επιπλέον, οι εκπρόσωποι εργαζομένων και εργοδοτών θα είναι πάντοτε σε θέση να συμφωνήσουν σε υψηλότερες αποδοχές από τις προβλεπόμενες από τον κατώτατο μισθό.

5. Ο πρωθυπουργός έχει πει ότι ο μέσος μισθός το 2027 μπορεί να περάσει τα 1500 ευρώ. Πως θα επιτευχθεί αυτό;

Η πορεία των μισθών στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι σημαντικά ανοδική. Θυμίζω ότι όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας το 2019 ο μέσος μισθός ήταν στα 1.036 ευρώ, ενώ σήμερα έχει ανέλθει στα 1.252 ευρώ και στις θέσεις πλήρους απασχόλησης, είναι ήδη πάνω από τα 1.445 ευρώ. Η αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, η μείωση του μη μισθολογικού κόστους, οι φοροελαφρύνσεις, αλλά και οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας και η μεγάλη μείωση της ανεργίας, επιτρέπουν την εκτίμηση ότι το 2027 ο μέσος μισθός μπορεί να ξεπεράσει το στόχο μας, που ήταν τα 1.500 ευρώ.

6. Ποιο είναι το επόμενο βήμα για το υπουργείο σας; Ποια μεγάλη τομή αναμένουμε εντός του 2025;

Το 2025 ολοκληρώνουμε αλλαγές που ξεκίνησαν φέτος, προχωράμε σε νέες δράσεις και δίνουμε έμφαση στην ταχύτερη και καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Στόχος η περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών εργασίας και η προστασία των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των επιχειρήσεων αλλά και όσων ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Ο σχεδιασμός μας στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για το 2025, επικεντρώνεται σε πέντε άξονες: α) περαιτέρω τόνωση της απασχόλησης και περαιτέρω μείωση της ανεργίας, με στοχευμένες δράσεις με έμφαση σε πληθυσμιακές ομάδες με περιθώρια βελτίωσης, όπως οι νέοι, οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρία και οι συνταξιούχοι, β) επέκταση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας με την πλήρη εφαρμογή της στους τομείς του τουρισμού και της εστίασης από τον προσεχή Μάρτιο, κάτι που αναμένεται να δημιουργήσει πλέγμα προστασίας για ακόμα 750.000 επιπλέον εργαζόμενους και αργότερα η πιλοτική εφαρμογή της και σε νέους κλάδους, γ) αναμόρφωση του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) του e-ΕΦΚΑ, με στόχο την απλοποίηση διαδικασιών, τη μείωση της φυσικής παρουσίας στα ΚΕΠΑ και την εξάλειψη αναβολών και καθυστερήσεων, δ) ενίσχυση θεσμικού πλαισίου συλλογικών διαπραγματεύσεων, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, ε) επιτάχυνση στην απονομή συντάξεων, με ειδική μέριμνα για τις επικουρικές συντάξεις.

7. Η φθορά της κυβέρνηση δημοσκοπικά είναι αισθητή. Η αυτοδυναμία προς ώρας μοιάζει απίθανη. Τι θα αλλάξει έως το 2027 για να γίνει πιθανή;

H εκλογική επιρροή της Νέας Δημοκρατίας θα κριθεί, στο τέλος της τετραετίας, από την αποτελεσματικότητα της πολιτικής μας, ιδίως στα ζητήματα της καθημερινότητας των πολιτών. Διανύουμε το πρώτο μισό της δεύτερης κυβερνητικής μας θητείας και υπάρχουν πολίτες που ψήφισαν τη Νέα Δημοκρατία το 2023 και σήμερα μπορεί να διατηρούν κριτική στάση, αναμένοντας να διαπιστώσουν αν θα είμαστε συνεπείς σε όσα δεσμευτήκαμε. Όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, οι περισσότεροι από τους πολίτες αυτούς δεν μετακινούνται σε κάποιο άλλο κόμμα, αλλά δηλώνουν αναποφάσιστοι. Με την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, την ολοένα και μεγαλύτερη διανομή του μερίσματος της ανάπτυξης στην κοινωνία, την ολοένα και πιο αποτελεσματική απάντηση στα ζητήματα της καθημερινότητας, πιστεύω ότι το 2027 οι πολίτες θα δώσουν την ψήφο εμπιστοσύνης τους εκ νέου στη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πολύ περισσότερο, όταν γνωρίζουν καλά ότι ισχυρή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σημαίνει ισχυρή Ελλάδα. Με ανάπτυξη που ωφελεί την κοινωνία και περισσότερο τους πιο αδύναμους συμπατριώτες μας και αλλαγές σε πολλά απ’ όσα μας κρατούσαν πίσω. Γι’ αυτό πιστεύω ότι οι πολίτες, την ώρα της απόφασης, θα επιλέξουν τη σιγουριά και όχι την αβεβαιότητα. Την υπευθυνότητα και όχι το λαϊκισμό. Τα έργα και όχι τα λόγια.

8. Έχετε περάσει από πολλούς υπουργικούς θώκους. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή σας;

Όταν με το ξέσπασμα της πανδημίας, έπρεπε σε λίγα 24ωρα να πραγματοποιηθεί η μετάβαση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τη φυσική παρουσία στα σχολεία, στην τηλεκπαίδευση. Κάτι που φαινόταν εξωπραγματικό, λειτούργησε πλήρως και γρήγορα. Το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας, 1,4 εκατομμύρια μαθητές και οι δάσκαλοι και καθηγητές τους, απέκτησαν πρόσβαση στην τηλεκπαίδευση και η χώρα μας ανέβηκε στην 6η θέση στον ΟΟΣΑ σε σχέση με την ανταπόκριση του εκπαιδευτικού συστήματος στην πανδημία. Χάρη στις προσπάθειες και τη συνεισφορά μαθητριών και μαθητών, γονέων και πρωτίστως των εκπαιδευτικών, η εκπαίδευση συνέχισε να λειτουργεί, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, με τεράστιο όφελος για τα παιδιά μας, όταν σε άλλες χώρες η επαφή μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών διακόπηκε ολοσχερώς για πολλούς μήνες.

9. Τέλος, θα σας ζητήσω έναν απολογισμό. Το 2024 τι εκκρεμότητες αφήνει για σας και σε κυβερνητικό και σε προσωπικό επίπεδο;

Όπως ήδη σας έχω αναφέρει, είναι πολλά και σημαντικά όσα ξεκινήσαμε να υλοποιούμε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης το 2024. Δεν θα επαναλάβω όσα ήδη συζητήσαμε. Θα προσθέσω, μόνο, ότι υλοποιώντας την πολιτική της κυβέρνησης, εργαζόμαστε συστηματικά ώστε να τονώνουμε διαρκώς την απασχόληση και να ανταποκρινόμαστε ολοένα και πιο αποτελεσματικά στα ζητούμενα της κοινωνίας. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος σας, μόνιμη εκκρεμότητα τα τελευταία χρόνια, η αναζήτηση περισσότερου ποιοτικού χρόνου με την οικογένειά μου.