Συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκης Κεραμέως στη δημοσιογράφο Λίδα Μπόλα , για το “Liberal.gr”.

1. Το πολιτικό σκηνικό έχει αλλάξει, κ. Υπουργέ και πλέον στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ. Αλλάζει αυτή η εξέλιξη και προς ποια κατεύθυνση την τακτική της κυβέρνησης στις κοινοβουλευτικές «μάχες» που ακολουθούν, με πρώτη, φυσικά, την συζήτηση για τον προϋπολογισμό; Το ΠΑΣΟΚ είναι πιο εύκολος ή πιο δύσκολος πολιτικός «αντίπαλος» για εσάς;

Η αλλαγή στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν διαφοροποιεί τις προτεραιότητες στις στοχεύσεις της κυβέρνησης. Παραμένουμε σταθερά προσανατολισμένοι στην αντιμετώπιση των ζητημάτων που βιώνουν στην καθημερινότητα τους οι πολίτες και στην αλλαγή όσων κρατάνε τη χώρα μας πίσω. Δίνουμε τη μάχη με την ακρίβεια, βελτιώνουμε τη λειτουργία του ΕΣΥ, μειώσαμε στο μισό την ανεργία, αλλάζουμε πολλά στην παιδεία, η ψηφιοποίηση μειώνει σταθερά τη γραφειοκρατία, ενισχύουμε τις ένοπλες δυνάμεις, η ανάπτυξη της οικονομίας δίνει τη δυνατότητα αυξήσεων στις συντάξεις, στον κατώτατο και στο μέσο μισθό.  

Η Νέα Δημοκρατία αντιμετωπίζει με σεβασμό τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Λειτουργούμε θεσμικά και αυτό – προφανώς – δεν πρόκειται να αλλάξει. Ελπίζουμε το ΠΑΣΟΚ να αλλάξει τακτική, να εγκαταλείψει τη μόνιμη άρνηση των πάντων, να σταματήσει την άκριτη παροχολογία και να συνεισφέρει στην πολιτική ζωή με υπεύθυνη στάση και προτάσεις που μπορούν να υλοποιηθούν. Στη δημοκρατία η αντιπολίτευση, ιδίως η αξιωματική, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Το ζήτημα δεν είναι αν θα έχουμε μια εύκολη η δύσκολη αντιπολίτευση. Το ζήτημα είναι να έχουμε μια υπεύθυνη αντιπολίτευση.

2.Ο Νοέμβριος είχε εξελίξεις, όμως και στο εσωτερικό του δικού σας κόμματος. Η διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά μπορεί να οδηγήσει κατά την εκτίμησή σας και σε απώλειες εκλογικής δύναμης για την ΝΔ ή συντάσσεστε με την άποψη που λέει ότι όσοι ήταν να μετακινηθούν «δεξιότερα» το έχουν ήδη πράξει;

Η εκλογική επιρροή της Νέας Δημοκρατίας στο τέλος της τετραετίας θα κριθεί από την αποτελεσματικότητα της πολιτικής μας, ιδίως σε σχέση με την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και από τη διάθεση να διασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα και η αναπτυξιακή πορεία της πατρίδας μας. Βρισκόμαστε στον έκτο χρόνο της κυβερνητικής θητείας της, και είναι λογικό κάποιοι πολίτες που έχουν ψηφίσει τη Νέα Δημοκρατία να διατηρούν σήμερα κριτική στάση. Κάποιοι στις ευρωεκλογές μετακινήθηκαν «δεξιότερα», οι περισσότεροι, όμως, δηλώνουν αναποφάσιστοι.

Στόχος μας, πιστεύω απολύτως εφικτός, είναι  στις κάλπες των εθνικών εκλογών, τόσο οι αναποφάσιστοι, όσο και κάποιοι από αυτούς που κινήθηκαν «δεξιότερα» να συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχει νόημα μια διαμαρτυρία χωρίς προοπτική, να δουν τα θετικά αποτελέσματα των πολιτικών μας, να εκτιμήσουν τα οφέλη της κυβερνητικής σταθερότητας και να στηρίξουν και πάλι τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

3. Ο κατώτατος μισθός έχει μπει σε μια τροχιά αυξήσεων, με στόχο την διαμόρφωσή του στα 950 ευρώ το 2027, ωστόσο το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον στα στοιχεία για τον μέσο μισθό στη χώρα. Εκεί, παρά την άνοδο, που έχει καταγραφεί, η χώρα φαίνεται να αποκλίνει σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τι δυνατότητες υπάρχουν, πως μπορεί η κυβέρνηση να παρέμβει;

Είναι γεγονός ότι η χώρα μας έχει ξεκινήσει από χαμηλά και στον κατώτατο και στον μέσο μισθό συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση ως προς την εξέλιξη του κατώτατου μισθού, η οποία συμπαρασύρει και τον μέσο μισθό που επιδιώκουμε να ξεπεράσει τα 1.500 ευρώ το 2027. Όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας, το 2019, ο μέσος μισθός ήταν 1.036 ευρώ ενώ σήμερα έχει ανέλθει στα 1.252 ευρώ. Στις θέσεις πλήρους απασχόλησης δε, ο μέσος μισθός είναι ήδη πάνω από τα 1.430 ευρώ. Τα τελευταία πέντε χρόνια υπάρχει μεγάλη αύξηση αποδοχών, ιδιαίτερα σε κάποιους τομείς, όπως είναι για παράδειγμα οι υπηρεσίες εστίασης στις οποίες καταγράφεται αύξηση κατά 46%, οι δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης όπου καταγράφεται αύξηση 35%, αλλά και οι κατασκευές μηχανημάτων όπου καταγράφεται 33% αύξηση. Στόχος της κυβέρνησής μας είναι να διευρύνουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, με αυξήσεις εισοδημάτων, αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις αλλά και με μειώσεις βαρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, συνολικά η κυβέρνηση από το 2019 μέχρι σήμερα, έχει προβεί σε μείωση 62 διαφορετικών φόρων, 50 την πρώτη τετραετία και 12 στη δεύτερη τετραετία.

4. Υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους στόχους, που έχουν τεθεί για την ενίσχυση των εισοδημάτων; Και εννοούμε τόσο την αύξηση του κατώτατου μισθού, όσο και του μέσου μισθού. Και σε αυτή την εξίσωση υπάρχουν και στοιχεία της ανεργίας, που είναι μεν μονοψήφια, το ερώτημα παραμένει σε πόσο στέρεες βάσεις «πατάει» αυτή η μείωση;

Κοιτάξτε, το πρόσφατο παρελθόν έχει δείξει ότι απρόβλεπτες γεωπολιτικές εξελίξεις στο παγκόσμιο στερέωμα αλλά και η πολιτική αστάθεια που βιώσαμε πριν το 2019 αποτελούν παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την οικονομία. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία είναι πλέον ανθεκτικότερη σε σχέση με το παρελθόν και έχει δείξει ότι είναι σε θέση να απορροφά κραδασμούς. Απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι μόλις αυτή την εβδομάδα η χώρα μας ήταν μία από τις πέντε χώρες της Ευρωζώνης που πέρασε με επιτυχία το δημοσιονομικό «κρας τεστ» της Κομισιόν, λαμβάνοντας μάλιστα τα εύσημα από την Επιτροπή. Πέραν της ανάκτησης επενδυτικής βαθμίδας, η χώρα μας έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση χρέους (10,8%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με το 2022 ως προς το ΑΕΠ. Σε αυτή την εικόνα θα πρέπει να προστεθεί η σταθερή και συστηματική μείωση της ανεργίας η οποία το 2019, όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας, ήταν ψηλά, σχεδόν στο 18% και πλέον έχει μειωθεί στο μισό και βρίσκεται περίπου στο 9%. Από το 2019 μέχρι σήμερα δημιουργήθηκαν 500.000 νέες θέσεις εργασίας. Αναμφισβήτητα έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, ωστόσο έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας προκειμένου η ανεργία να σταθεροποιηθεί σε μονοψήφιο ποσοστό και βεβαίως να μειωθεί έτι περαιτέρω.

5. Υπάρχει σχεδιασμός στο Yπουργείο Eργασίας για περαιτέρω αλλαγές στην αγορά εργασίας που θα έχουν αντίκτυπο τόσο στη δημιουργία θέσεων εργασίας όσο και στις συνθήκες εργασίας;

Kαθώς προσεγγίζουμε πλέον τον σκληρό πυρήνα της ανεργίας, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για να αυξήσουμε τις θέσεις απασχόλησης ακόμη περισσότερο.

Από 1.1.2025 η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα και -συνολικά 5,5 περίπου ποσοστιαίες μονάδες από το 2019- εκτιμούμε ότι θα διαμορφώσει ακόμα πιο ευνοϊκό κλίμα για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την πρόσληψη εργαζομένων, αφού, καθώς η οικονομία αναπτύσσεται, το μη μισθολογικό κόστος μειώνεται προς όφελος του εισοδήματος των εργαζομένων και του κόστους των επιχειρήσεων. Οι ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν κατά μισή επιπλέον μονάδα το 2027.

Στο Υπουργείο Εργασίας εξετάζουμε νέα στοχευμένα μέτρα που θα διευρύνουν το εργατικό δυναμικό προκειμένου να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της αγοράς εργασίας  και θα υποστηρίξουν την ένταξη συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων που παραδοσιακά υποεκπροσωπούνται στην αγορά όπως οι γυναίκες οι νέοι, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και τα άτομα με αναπηρία.

Ειδικά για τις γυναίκες, οφείλουμε να διαμορφώσουμε τις συνθήκες ώστε να διευκολύνουμε την είσοδο, την παραμονή και την επανένταξή τους στην αγορά όταν, για διάφορους λόγους, αποχωρούν απ’ αυτή. Για τους νέους, αναζητούμε τρόπους ενίσχυσης του θεσμού της πρακτικής άσκησης που παρέχει μια πρώτη επαγγελματική εμπειρία. Ο επαναπατρισμός  περισσοτέρων Ελλήνων από το εξωτερικό αποτελεί ένα ακόμα στοίχημα για τη νέα χρόνια, αφού θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες για να πετύχουμε την οργανωμένη σύζευξη Ελλήνων του εξωτερικού και ελληνικών επιχειρήσεων.

Τέλος, μέσω της διαρκούς υλοποίησης νέων προγραμμάτων απασχόλησης και κατάρτισης της ΔΥΠΑ θα προσπαθήσουμε να τονώσουμε περαιτέρω την απασχόληση και να καλλιεργήσουμε στους εργαζόμενους δεξιότητες σε μεγάλη ζήτηση στην αγορά.

Οι συνθήκες εργασίας και οι μισθοί βελτιώνονται διαρκώς και επιδιώκουμε ακόμα ταχύτερη σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Όσο γρηγορότερα καλύπτεται το επενδυτικό κενό της περιόδου της κρίσης και -η κυβέρνηση πασχίζει γι’ αυτό- τόσο θα δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας που θα συνδέονται με υψηλότερη παραγωγικότητα και υψηλότερους μισθούς.

6. Τι πρωτοβουλίες θα αναλάβει η κυβέρνηση για την ενίσχυση της απασχόλησης στους νέους και ποιες άλλες κατηγορίες εργαζομένων σας απασχολούν;

Όπως επεσήμανα και νωρίτερα, εστιάζουμε σε τέσσερις κατηγορίες πολιτών στις οποίες πιστεύουμε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της απασχόλησης. Μεταξύ αυτών είναι και οι νέοι. Προκειμένου να ενισχύσουμε την απασχόληση αυτής της κατηγορίας, εφαρμόζουμε πολιτικές μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης που αφορούν επιδοτούμενη απασχόληση και απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Διοργανώνουμε τις Ημέρες Καριέρας φέρνοντας κοντά τις επιχειρήσεις με ανθρώπους που αναζητούν δουλειά. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 7.500 προσλήψεις μέσω των Ημέρων Καριέρας, ενώ παράλληλα δίνουμε έμφαση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Δίνουμε στους νέους μας, αλλά και ευρύτερα στους εργαζομένους, τα απαραίτητα εφόδια για να μπορούν να προσαρμοστούν στις εξελίξεις και να παραμένουν «ανταγωνιστικοί» στην αγορά εργασίας.

7. Η ψηφιοποίηση, αλλά και η τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργούν νέα δεδομένα στην αγορά εργασίας. Η χώρα προετοιμάζεται για να τα αντιμετωπίσει και πως; Υπάρχει ένας σχεδιασμός ή ένας προβληματισμός για το πώς τελικά θα διαμορφωθεί η αγορά εργασίας;

Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης τα τελευταία χρόνια είναι πραγματικά ραγδαία και παρότι βρίσκεται ακόμη σε σχετικά πρώιμο στάδιο, η καθημερινότητά μας έχει αρχίσει να αλλάζει εξαιτίας της χρήσης της. Με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργούνται αμέτρητες δυνατότητες και ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με την Eurostat, το ποσοστό των επιχειρήσεων στη χώρα μας που απασχολούν τουλάχιστον 10 εργαζόμενους και χρησιμοποιούν τουλάχιστον μία τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης σήμερα, είναι χαμηλό σε σχέση με την ΕΕ – 4% έναντι 8%. Βαίνει, όμως αυξανόμενο. Προκειμένου να συνεχιστεί ομαλά η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης από τις επιχειρήσεις, είναι απαραίτητο οι εργαζόμενοι σε αυτές να είναι εφοδιασμένοι με τις σχετικές δεξιότητες. Στη χώρα μας, τα τελευταία 5 χρόνια, ο αριθμός των εργαζομένων στον κλάδο του προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών αυξήθηκε κατά 83%. Μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, υλοποιούμε προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανακατάρτισης (upskilling και reskilling), με έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες για εργαζόμενους σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο, δίνουμε στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις και να «ευδοκιμήσουν» στον νέο εργασιακό κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης.

8. Σύμφωνα με την Eurostat πάνω από τους μισούς συμπατριώτες μας που έφυγαν στο εξωτερικό, κυρίως τα χρόνια της κρίσης, έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα. Έχετε κάποιο πρόγραμμα προκειμένου να αξιοποιήσετε αυτή την τάση που διαφαίνεται;

Η αλήθεια είναι ότι τα μηνύματα που λαμβάνουμε είναι ενθαρρυντικά και θέλουμε να συνδράμουμε περαιτέρω για να ενισχυθεί αυτή η τάση επιστροφής στην Ελλάδα. Υπενθυμίζω ότι η κυβέρνησή μας έχει ήδη δώσει ένα ισχυρό κίνητρο για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του εξωτερικού και συγκεκριμένα εκείνοι που επιλέγουν να επιστρέψουν απαλλάσσονται από το 50% του αναλογούντος φόρου εισοδήματος για επτά συναπτά έτη. Στο Υπουργείο Εργασίας επιθυμούμε να δώσουμε περαιτέρω κίνητρα, δημιουργώντας μία «γέφυρα», μεταξύ των Ελλήνων που εργάζονται στο εξωτερικό αλλά αναζητούν μία καλή επαγγελματική ευκαιρία για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, και επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό για τη στελέχωσή τους. Σχεδιάζουμε τρεις σχετικές ημερίδες στο εξωτερικό: Η πρώτη είναι το Σάββατο 30 Νοεμβρίου στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, η δεύτερη στις 14 Δεκεμβρίου στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, και η τρίτη την Άνοιξη του 2025 στο Λονδίνο. Το αν τελικά οι συμπολίτες μας που έφυγαν θα επιστρέψουν είναι δική τους απόφαση, ωστόσο είναι χρέος μας να αναδείξουμε διαθέσιμες επαγγελματικές επιλογές.