Συνέντευξη της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκης Κεραμέως στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Γεωργία Μπαρλά

Παράδοση: Παρασκευή στις 15.00

1. Κα Κεραμέως, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης πρόκειται να καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο για τη θέσπιση του νέου μηχανισμού καθορισμού του κατώτατου μισθού. Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές σε σχέση με το ισχύον καθεστώς;

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ανακοινώσει τον οδικό χάρτη για την εξέλιξη του κατώτατου μισθού μέχρι το 2027. Σήμερα ο κατώτατος μισθός είναι 830 ευρώ, από τα 650 ευρώ που τον παραλάβαμε το 2019 και μέχρι το 2027 θα φτάσει τα 950 ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, ο κατώτατος μισθός θα έχει αυξηθεί από το 2019 μέχρι το 2027 κατά 46%, με παράλληλη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, κατά 6 περίπου ποσοστιαίες μονάδες. Στο πλαίσιο ενσωμάτωσης ευρωπαϊκής οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς, θέσαμε σε δημόσια διαβούλευση σχετικό σχέδιο νόμου με το οποίο προτείνουμε ένα νέο σύστημα υπολογισμού του κατώτατου μισθού, πιο δίκαιο, πιο αντικειμενικό, πιο διαφανές που θα ισχύσει από το 2028 και συναρτά τη διαμόρφωση του ύψους του κατώτατου μισθού με πραγματικά δεδομένα της οικονομίας. Συγκεκριμένα, προτείνεται η χρήση ενός μαθηματικού τύπου που θα λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κλίμακας, καθώς και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας. Το προτεινόμενο σύστημα προσφέρει τέσσερις καινοτομίες: α) Ασφάλεια, καθώς προβλέπεται ότι ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να μειωθεί, β) Σύνδεση με την οικονομία, καθώς το ύψος του κατώτατου μισθού συνδέεται με πραγματικά οικονομικά μεγέθη, δηλ. τον πληθωρισμό και την παραγωγικότητα, γ) Διαφάνεια και αξιοπιστία, καθώς το ύψος του κατώτατου μισθού βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο σύστημα και δ) Κάλυψη και των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς για πρώτη φορά, προβλέπεται η προστασία του κατώτατου μισθού και στους εργαζόμενους στο Δημόσιο. Μέχρι τώρα ο καθορισμός του κατώτατου μισθού ήταν προνόμιο της εκάστοτε κυβέρνησης. Η κυβέρνηση απεμπολεί αυτό το προνόμιο προκειμένου να υιοθετηθεί ένα σύστημα πιο διαφανές και αντικειμενικό.

2.Πώς θα λειτουργεί ο νέος μηχανισμός για τον κατώτατο μισθό σε περιόδους έκτακτης κρίσης, όπως, για παράδειγμα, μπορεί να είναι μια ενδεχόμενη πανδημία; Ποιος θα είναι ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων στο νέο σύστημα;

Σε περίπτωση μεγάλων οικονομικών δυσχερειών, όπως μία πανδημία, προβλέπεται η δυνατότητα ο μηχανισμός να παρεκκλίνει από τον αυτόματο μαθηματικό τύπο και ο κατώτατος μισθός να καθορίζεται μέσω διαβούλευσης. Ακόμα και σε μία τέτοια περίπτωση όμως, ο κατώτατος μισθός δεν θα μπορεί να μειώνεται. Σχετικά με τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στο νέο σύστημα, αυτός αναβαθμίζεται όπως προκύπτει ενδεικτικά από τα εξής: α) οι Κοινωνικοί Εταίροι συγκροτούν πλέον Επιτροπή Διαβούλευσης, η οποία διατυπώνει γνώμη για τον κατώτατο μισθό με θεσμικό και ενιαίο τρόπο, β) σε περίπτωση ενεργοποίησης της ρήτρας παρέκκλισης, ακολουθείται διαδικασία διαβούλευσης με τη συμμετοχή των επιστημονικών ινστιτούτων των Κοινωνικών Εταίρων, διασφαλίζοντας μια εμπεριστατωμένη προσέγγιση και γ) διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς καλούνται να συμμετάσχουν ενεργά στην κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης για την ενθάρρυνση των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

3. Ποια είναι η γενικότερη εικόνα ως προς την εξέλιξη των μισθών στη χώρα μας; Είναι εφικτός ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση να φτάσει ο μέσος μισθός στα 1.500 ευρώ έως το 2027;

Τα μηνύματα για την μισθολογική πορεία στην χώρα μας είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά και όλα δείχνουν ότι ο μέσος μισθός το 2027 μπορεί να ξεπεράσει και τα 1.500 ευρώ όπως είπε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας το 2019 ο μέσος μισθός ήταν 1.036 ευρώ ενώ σήμερα έχει ανέλθει στα 1.252 ευρώ. Στις θέσεις πλήρους απασχόλησης, ο μέσος μισθός είναι ήδη πάνω από τα 1.430 ευρώ. Τα τελευταία πέντε χρόνια υπάρχει μεγάλη αύξηση αποδοχών ιδιαίτερα σε κάποιους τομείς όπως είναι για παράδειγμα οι υπηρεσίες εστίασης στις οποίες καταγράφεται αύξηση κατά 46%, οι δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης όπου καταγράφεται αύξηση 35%, αλλά και οι κατασκευές μηχανημάτων όπου καταγράφεται 33% αύξηση.

4. Αυτή τη στιγμή, περίπου το 25% των εργαζομένων καλύπτεται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, τη στιγμή που, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, θα πρέπει το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 80%. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει το υπουργείο για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας;

Πράγματι, το ποσοστό των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στην Ελλάδα μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά. Βούληση της κυβέρνησής μας είναι να ενισχυθούν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και θα εργαστούμε συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση. Αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, η οποία προγραμματίζεται εντός του προσεχούς Δεκεμβρίου, σχεδιάζουμε να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος εκτενούς διαλόγου με όλους τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους για το πώς μπορούμε να θεσπίσουμε περαιτέρω κίνητρα για να ενισχύσουμε τις συλλογικές συμβάσεις. Εμείς, ως κυβέρνηση, είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στο στόχο. Θα θεσπίσουμε το θεσμικό πλαίσιο που απαιτείται, ωστόσο θα χρειαστούμε και την συνεργασία εργαζομένων και εργοδοτών οι οποίοι θα πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να συμφωνήσουν, όπως έχει γίνει για παράδειγμα, με μεγάλη επιτυχία, στους κλάδους της εστίασης και του τουρισμού.

5. Έχετε προαναγγείλει νομοθετική ρύθμιση για τη διόρθωση της στρέβλωσης σχετικά με την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, ώστε κανένας συνταξιούχος να μην υποστεί μείωση στη σύνταξή του, παρά την αύξηση. Προς ποια κατεύθυνση κινούνται οι παρεμβάσεις που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας;

Τα τελευταία χρόνια, όταν για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό δόθηκαν αυξήσεις στις συντάξεις, αναδείχθηκε μία στρέβλωση: ενώ ο συνταξιούχος λαμβάνει αύξηση στη σύνταξή του, τελικά η σύνταξη μειώνεται καθώς η αύξηση οδηγεί σε αλλαγή κλιμακίου και συνεπώς στην επιβολή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Η διάταξη που ετοιμάσαμε και διορθώνει αυτή τη στρέβλωση είναι ήδη σε δημόσια διαβούλευση και προβλέπει ότι όσο θα αυξάνεται η σύνταξη κατ’ έτος, αντίστοιχα θα αυξάνεται και το κατώφλι κάθε κατηγορίας της Εισφοράς Αλληλεγγύης, έτσι ώστε κανείς συνταξιούχος να μην υφίσταται μείωση εξαιτίας της αύξησης στις συντάξεις και να λαμβάνουν όλοι στο ακέραιο την εν λόγω αύξηση.

6.Πότε θα καταβληθεί η έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε συνταξιούχους;

Τον Δεκέμβριο θα δοθεί οικονομική ενίσχυση σε συνταξιούχους οι οποίοι διατηρούν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ. Η ενίσχυση θα κυμαίνεται μεταξύ 100 και 200 ευρώ (ανάλογα με το ποσό της σύνταξης) και αφορά συντάξεις μέχρι 1600 ευρώ. Είμαστε στο πλευρό των συνταξιούχων, αφουγκραζόμαστε τις δυσκολίες τους και προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τους ενισχύουμε και να τους θωρακίζουμε.

7. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία μειώθηκε στο 9,3% τον Σεπτέμβριο του 2024. Σε δημόσιες τοποθετήσεις σας, έχετε δεσμευτεί για περαιτέρω μείωση της ανεργίας και τόνωση της απασχόλησης, εστιάζοντας κυρίως σε τέσσερις πληθυσμιακές κατηγορίες: τις γυναίκες, τους νέους, τα άτομα με αναπηρία και τους πιο ηλικιωμένους πολίτες. Πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος;

Πράγματι, η ανεργία έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό σε σχέση με το 2019 και για πρώτη φορά τα τελευταία 15 χρόνια έχει πέσει κάτω από το 10%. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Σεπτέμβριο η ανεργία υποχώρησε στο 9,3%. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν δημιουργηθεί πάνω από 500.000 νέες θέσεις εργασίας. Μέλημα της κυβέρνησης είναι η περαιτέρω τόνωση της απασχόλησης και η στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας, και στην κατεύθυνση αυτή λαμβάνουμε συγκεκριμένες δράσεις, όπως πολιτικές για την τόνωση της απασχόλησης σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, γυναίκες, νέους, άτομα με αναπηρία και συνταξιούχους, κατάρτιση και επανακατάρτιση σε πράσινες και ψηφιακές δεξιότητες με ζήτηση στην αγορά εργασίας, προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης, έμφαση στην επαγγελματική εκπαίδευση, αξιοποίηση του Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, ημέρες καριέρας, επαναπατρισμός Ελλήνων συμπολιτών μας που έφυγαν κατά την περίοδο της κρίσης.

8. Το υπουργείο Εργασίας έχει θέσει υψηλά στην ατζέντα τον επαναπατρισμό Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιεί δράσεις, όπως είναι η λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας Rebrain Greece, αλλά και η διοργάνωση «Ημερών Καριέρας», μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), στο εξωτερικό. Πώς κρίνετε την αποτελεσματικότητα αυτών των πρωτοβουλιών έως τώρα;

Τα μηνύματα που λαμβάνουμε όσον αφορά στον επαναπατρισμό Ελλήνων, και ιδιαίτερα των νέων, που έφυγαν στο εξωτερικό κυρίως την περίοδο της οικονομικής κρίσης, είναι ενθαρρυντικά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, από τις 680.000 Έλληνες που έφυγαν στο εξωτερικό, έχουν ήδη επιστρέψει πάνω από 350.000. Στο πλαίσιο περαιτέρω ενθάρρυνσης των συμπατριωτών μας να επιστρέψουν στην Ελλάδα, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης δημιουργεί μία «γέφυρα», μεταξύ των Ελλήνων που εργάζονται στο εξωτερικό αλλά αναζητούν μία καλή επαγγελματική ευκαιρία για να επιστρέψουν στη χώρα μας, και επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό για τη στελέχωσή τους. Σε αυτό το πλαίσιο σχεδιάζουμε άμεσα τρεις «Ημέρες Καριέρας» στο εξωτερικό: 1) στις 30 Νοεμβρίου στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, 2) στις 14 Δεκεμβρίου στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, και 3) την άνοιξη 2025 στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου. Το αν τελικά οι συμπολίτες μας που έφυγαν θα επιστρέψουν είναι δική τους απόφαση, ωστόσο είναι χρέος μας να αναδείξουμε τις διαθέσιμες επιλογές τους. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι «Ημέρες Καριέρας» που διοργανώνονται εντός Ελλάδος. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 7.500 προσλήψεις μέσω του συγκεκριμένου θεσμού, ενώ στην εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο, δόθηκε η ευκαιρία σε 7.400 πολίτες που αναζητούν εργασία να συνομιλήσουν με εκπροσώπους 190 επιχειρήσεων οι οποίες αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό.